اراكى: مسأله اگر كسى ابتدا از حرام و سپس از حلال جنب شود و يا اول از حلال و سپس از حرام جنب شود عرق او، حكم عرق جنب از حرام دارد.

11 عرق شتر نجاستخوار

[مسأله 120 عرق شتر نجاستخوار نجس است]

مسأله 120 عرق شتر نجاستخوار، نجس است (1) ، ولى اگر حيوانات ديگر، نجاستخوار شوند از عرق آنها اجتناب لازم نيست. (2)

(1) بهجت: بنا بر اظهر پاك است اگر چه احتياط مستحبّ در اجتناب است. .

(2) اراكى: عرق ديگر حيوانات هم، اگر نجاستخوار شوند بنا بر احتياط واجب نجس است.

نورى: و احتياط واجب آن است كه از عرق حيوانات نجاستخوار ديگر نيز، اجتناب كنند.

خوئى، تبريزى: مسأله عرق شتر نجاستخوار و هر حيوانى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده، اگر چه پاك است، ولى نماز با آن جايز نيست.

گلپايگانى، صافى: مسأله بنا بر احتياط واجب بايد از عرق شتر نجاستخوار و هر حيوانى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده اجتناب كرد.

زنجانى: مسأله بول و غائط و عرق حيوانى كه به خوردن نجاست انسان (يعنى مدفوع او) عادت كرده نجس است.

مكارم: مسأله عرق شتر نجاستخوار بلكه حيوانات ديگر نجاستخوار نجس است بنا بر احتياط واجب.

سيستانى: مسأله عرق شترى كه به خوردن نجاست انسان عادت كرده باشد، نجس است و هم چنين است بنا بر احتياط واجب عرق حيوانات ديگرى كه اين چنين باشند.

راه ثابت شدن نجاست

[مسأله 121 نجاست هر چيز از سه راه ثابت مى‌شود]

مسأله 121 نجاست هر چيز از سه راه ثابت مى‌شود: اول: آن كه خود انسان يقين (1) كند چيزى نجس است (2) ، و اگر گمان داشته باشد چيزى نجس است لازم نيست از آن اجتناب نمايد (3) . بنا بر اين غذا خوردن در قهوه‌خانه و مهمان خانه‌هايى كه مردمان لاابالى و كسانى كه پاكى و نجسى را مراعات نمى‌كنند در آنها غذا مى‌خورند، اگر انسان يقين (4) نداشته باشد غذايى را كه براى او آورده‌اند نجس است اشكال ندارد (5) . دوم: آن كه كسى كه چيزى در اختيار او است بگويد آن چيز نجس است (6) ، مثلاً همسر انسان يا نوكر يا كلفت (7) بگويد ظرف يا چيز ديگرى كه در اختيار او است نجس مى‌باشد (8) . سوم: آن كه دو مرد عادل بگويند چيزى نجس است (9) و نيز اگر يك نفر عادل هم بگويد چيزى نجس است، بنا بر احتياط واجب (10) بايد از آن چيز اجتناب كرد (11) .

(1) گلپايگانى، تبريزى، صافى: يا اطمينان. .

(2) سيستانى: يقين يا از راه عقلائى، اطمينان پيدا كند كه آن چيز نجس است. .