اراكى: مسأله براى تشكيل نماز جمعه بايد جمعيت آنها از پنج نفر كمتر نباشد كه يكى از آنها خود امام مى‌باشد، بنا بر اين غير از امام چهار نفر اگر براى نماز جمعه حاضر شوند انعقاد آن جايز و مشروع مى‌شود.

10 در صورت وجود شرائط لازم، نماز جمعه بر سكنه شهرها و شهركها و حاشيه‌نشينان آنها و روستائيان، چادرنشينان و بيابان‌گردهايى كه روش زندگى آنها چنين است واجب است (1) .

اين مسأله در رساله آيات عظام: اراكى و فاضل نيست

(1) مكارم: واجب تخييرى است.

(11) فاقدين شرائط وجوب نماز جمعه اگر اتفاقاً در نماز حاضر شوند يا با مشقت، خود را به آن برسانند نمازشان صحيح است و نماز ظهر بر آنها واجب نيست. هم چنين كسانى كه با وجود باران يا سرماى شديد يا نداشتن پا يا عضو ديگر كه موجب مشقت و اسقاط تكليف نماز جمعه است در نماز جمعه شركت كرده‌اند، نمازشان صحيح است. اما اگر ديوانه به نماز جمعه بپردازد نمازش صحيح نيست ولى نماز جمعۀ پسران نابالغ صحيح است گرچه نمى‌توانند مكمل عدد لازم (5) نفر باشند همان گونه كه نمى‌توانند به تنهايى تشكيل نماز جمعه بدهند.

فاضل: رجوع كنيد به ذيل مسأله 9.

اراكى: مسأله كسانى كه نماز جمعه بر آنان واجب نيست، اگر در نماز جمعه شركت كنند، نماز آنان صحيح است و به جاى ظهر حساب مى‌شود.

12 مسافر مى‌تواند در نماز جمعه شركت كند و در اين صورت نماز ظهر از او ساقط است لكن مسافرين به تنهايى (1) بدون شركت حاضرين نمى‌توانند نماز جمعه تشكيل دهند و در اين صورت نماز ظهر بر آنها واجب است (2) و نيز مسافر نمى‌تواند مكمل عدد لازم 5 نفر باشد (3) ولى اگر مسافرين قصد اقامه ده روز يا بيشتر بنمايند مى‌توانند نماز جمعه تشكيل دهند.

(1) مكارم: بنا بر احتياط واجب.

(2) تبريزى: و نيز بنا بر احتياط مسافر نمى‌تواند امام جمعه يا مكمل عدد باشد.

(3) مكارم: بنا بر احتياط واجب.

اراكى: مسأله مسافران به تنهايى نمى‌توانند نماز جمعه برپا كنند، مگر آن كه تصميم بگيرند ده روز در آنجا بمانند. مسافر هم مى‌تواند امام جماعت در نماز جمعه باشد.

(13) زنان مى‌توانند در نماز جمعه شركت كنند و نمازشان صحيح است و مجزى از نماز ظهر است اما به تنهايى بدون شركت مردان نمى‌توانند نماز جمعه تشكيل دهند چنانكه نمى‌توانند مكمل عدد لازم 5 نفر هم باشند (1) زيرا نماز جمعه تنها با شركت مردان منعقد مى‌شود.

(1) مكارم: بنا بر احتياط واجب.

اراكى: رجوع كنيد به ذيل مسأله 11.