چنانچه به ركوع ركعت سوم نرفته و اطمينان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد (1) ، مستحب است به نيت نماز مستحبى، نماز را دو ركعتى تمام كند و خود را به جماعت برساند (2) .

(1) مكارم: هر گاه مشغول نماز واجب است و جماعت برپا شود، چنانچه وارد ركعت سوّم نشده و مى‌ترسد اگر نماز را تمام كند به جماعت نرسد. .

(2) زنجانى: و اگر با تمام كردن نماز مستحبى هم نمى‌تواند خود را به جماعت برساند، نماز مستحبى را بشكند و خود را به جماعت برساند.

[مسأله 1451 اگر نماز امام تمام شود ]

مسأله 1451 اگر نماز امام تمام شود و مأموم مشغول تشهد يا سلام اول باشد، لازم نيست نيت فرادى كند.

[مسأله 1452 كسى كه يك ركعت از امام عقب مانده]

مسأله 1452 كسى كه يك ركعت از امام عقب مانده وقتى امام تشهد ركعت آخر را مى‌خواند، مى‌تواند برخيزد و نماز را تمام كند (1) و يا انگشتان دست و سينۀ پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند نگهدارد و صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد.

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) مكارم: احتياط آن است كه صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد و ادامه دهد. [پايان مسأله ]فاضل: مى‌تواند نيّت فرادىٰ كند و برخيزد و نماز را تمام كند. .

گلپايگانى، صافى: مسأله كسى كه يك ركعت از امام عقب‌مانده بنا بر احتياط واجب بايد وقتى امام تشهّد ركعت آخر را مى‌خواند، انگشتان دست و سينۀ پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند نگهدارد و صبر كند تا امام تشهّد نماز را بگويد و بعد برخيزد و واجب نيست صبر كند تا امام سلام بگويد.

خوئى، سيستانى، تبريزى: بهتر آن است كه. .

خوئى، تبريزى، سيستانى: صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد و اگر در همان جا بخواهد قصد انفراد نمايد مانعى ندارد (خوئى، تبريزى: ولى چنانچه از اوّل قصد انفراد داشته، محلّ اشكال است) .

زنجانى: مسأله كسى كه از امام عقب مانده، وقتى امام تشهد ركعت آخر را مى‌خواند اگر در ركعتى باشد كه تشهد ندارد، تشهد را با امام مى‌خواند و بنا بر احتياط انگشتان دست و سينۀ پا را به زمين بگذارد و زانوها را بلند نگهدارد و صبر كند تا امام سلام نماز را بگويد و بعد برخيزد و ركعت آخر را بخواند، ولى مى‌تواند قصد فرادى كرده تشهد نخوانده برخيزد.

شرايط امام جماعت

[مسأله 1453 امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعۀ دوازده امامى و عادل و حلال‌زاده باشد]

مسأله 1453 امام جماعت بايد بالغ و عاقل و شيعۀ دوازده امامى و عادل و حلال‌زاده باشد و نماز را به طور صحيح بخواند (1) و نيز اگر مأموم مرد است امام او هم بايد مرد باشد (2) و اقتدا كردن بچۀ مميز كه خوب و بد را مى‌فهمد به بچۀ مميز ديگر جايز نيست (3) و احتياط واجب آن است كه امام زن نيز مرد باشد.