نورى: چنانچه قد او بلندتر از امام باشد، بنا بر احتياط واجب بايد طورى بايستد كه در ركوع و سجود نيز جلوتر از امام نباشد.

سيستانى: مسأله مأموم نبايد جلوتر از امام بايستد بلكه احتياط واجب آن است كه اگر مأموم متعدد باشند، مساوى امام نايستند ولى اگر مأموم يك مرد باشد اشكال ندارد كه مساوى امام بايستد.

مكارم: شرط چهارم مأموم جلوتر از امام نايستد. اگر مأموم در ابتداى جماعت يا در اثناء، جلوتر بايستد جماعت او باطل مى‌شود. احتياط اين است كه مساوى هم نايستد، بلكه كمى عقب‌تر قرار گيرد و اين عقب‌تر بودن در تمام حالات نماز مراعات گردد حتّٰى در حالت ركوع و سجود.

بهجت: مسأله مأموم نبايد بنا بر أظهر جلوتر از امام بايستد و أظهر اين است كه مى‌تواند مساوى امام بايستد ولى احتياط در اين است كه مساوى هم نايستد بلكه از امام عقب‌تر باشد؛ و أفضل آن است كه اگر مأموم يك نفر است، در طرف راست امام بايستد و اگر بيشتر هستند، پشت سر او قرار بگيرند.

[مسأله 1433-در نماز جماعت بايد بين مأموم و امام پرده نباشد]

مسأله 1433-(در نماز جماعت بايد بين مأموم و امام پرده و مانند آن كه پشت آن ديده نمى‌شود فاصله نباشد (1) و هم چنين است بين انسان و مأموم ديگرى كه انسان به واسطۀ او به امام متصل شده است (2) ، ولى (3)) اگر امام مرد و مأموم زن باشد چنانچه بين آن زن و امام يا بين آن زن و مأموم ديگرى كه مرد است و زن به واسطۀ او به امام متّصل شده است پرده و مانند آن باشد اشكال ندارد.

(1) گلپايگانى، صافى: بلكه بنا بر احتياط لازم شيشه و مانند آن نيز فاصله نباشد. .

نورى: بلكه شيشه و مانند آن نيز نبايد فاصله باشد. .

(2) فاضل: ولى اگر مأموم زن باشد و امام مرد، فاصله شدن پرده و مانند آن اشكال ندارد و فاصله شدن پرده و مانند آن بين زن و مأموم ديگرى كه مرد است و زن به واسطۀ او به امام متّصل شده است اشكال ندارد.

(3) [قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: خوئى، سيستانى و تبريزى نيست]

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 1411.

زنجانى: مسأله در صحت جماعت شرط است كه بين امام و مأموم و هم چنين بين مأموم و مأموم ديگرى كه واسطه بين مأموم و امام است، حائلى نباشد، (مراد از حائل، چيزى است كه مانع از ديدن شود؛ مانند پرده و ديوار و امثال اينها، بلكه به احتياط مستحب شيشه هم در بين نباشد.) پس اگر در تمام احوال نماز يا بعض آن بين امام و مأموم يا بين مأموم و مأموم ديگرى كه واسطه اتصال است، حائلى باشد كه مانع ديدن شود، باطل است. ولى اگر امام مرد و مأموم زن باشد، چنانچه بين آن زن و امام يا بين زن و مأموم ديگرى كه مرد است و زن به واسطۀ او به امام متصل شده است، پرده و مانند آن حائل شود، اشكال ندارد.