اوقات نماز در حال اغماء نبوده است، قضاى نمازها و روزه‌هاى فوت شده او بر شما واجب است، وگرنه چيزى از بابت آن بر شما نيست.

[س 540 اگر شخصى فوت كند، چه كسى بايد كفاره روزۀ او را بپردازد]

س 540: اگر شخصى فوت كند، چه كسى بايد كفاره روزۀ او را بپردازد؟ آيا بر پسران و دختران وى دادن كفاره واجب است يا شخص ديگرى هم مى‌تواند آن را بدهد؟ ج: كفارۀ روزه كه بر پدر واجب است، اگر به نحو تخييرى بوده است، يعنى وى هم توانائى روزه گرفتن را داشته و هم اطعام را، در اين صورت اگر بتوان آن را از تَرَكه خارج كرد، از آن برداشت مى‌شود و در غير اين صورت بر پسر بزرگتر واجب است كه روزه را بگيرد.

[س 541 مرد بزرگسالى به دلايل مشخصى از خانواده‌اش جدا شده]

س 541: مرد بزرگسالى به دلايل مشخصى از خانواده‌اش جدا شده و برقرارى ارتباط با آنها براى او مقدور نيست. وى فرزند بزرگ خانواده هم هست و پدرش در اين مدت فوت كرده است و نمى‌داند چه مقدار نماز قضا و غير آن بر عهدۀ پدرش است و مال كافى هم براى اجير گرفتن در اختيار ندارد و خودش هم به علت سن زياد نمى‌تواند آنها را به جا آورد، وظيفۀ وى چيست؟ ج: قضاى نمازهاى پدر واجب نيست، مگر آن مقدارى كه پسر بزرگتر يقين به فوت آن دارد و بر پسر بزرگتر واجب است كه نمازهاى پدرش را به هر صورتى كه امكان دارد، قضا نمايد و اگر از انجام آن حتى از اجير گرفتن براى انجام آن هم عاجز باشد، معذور است.

[س 542 اگر فرزند بزرگ ميّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد]

س 542: اگر فرزند بزرگ ميّت دختر و فرزند دوم او پسر باشد، آيا قضاى نمازها و روزه‌هاى پدر و مادر بر اين پسر واجب است؟ ج: ملاك واجب بودن قضاى نماز و روزه پدر و مادر اين است كه فرزند مذكّر از ديگر اولاد ذكور ميّت اگر ميّت اولاد ذكور داشته باشد بزرگتر باشد، و در فرض سؤال قضاى نماز و روزۀ پدر بر پسر كه فرزند دوم پدر است، واجب است و قضاى نماز و روزه‌اى كه از مادر فوت شده، نيز واجب است.

[س 543 اگر پسر بزرگ چه بالغ باشد يا غير بالغ]

س 543: اگر پسر بزرگ چه بالغ باشد يا غير بالغ، قبل از پدر فوت كند. آيا قضاى نمازهاى پدر از فرزندان ديگر ساقط مى‌شود؟ ج: تكليف قضاى نماز و روزۀ پدر بر پسر بزرگى واجب است كه هنگام وفات پدر زنده باشد، هر چند فرزند اول يا پسر اول پدر نباشد.

[س 544 من پسر بزرگ خانواده هستم]

س 544: من پسر بزرگ خانواده هستم. آيا واجب است براى خواندن نمازهاى قضاى پدرم، تا زنده است از او تحقيق كنم يا اين كه بر او واجب است مرا از مقدار آن آگاه نمايد؟ در صورتى كه مرا مطلع نكند، تكليف من چيست؟ ج: تفحص و سؤال بر شما واجب نيست، ولى بر پدر واجب است تا فرصت دارد خودش بخواند و اگر نتوانست وصيت نمايد. به هر حال پسر بزرگ مكلّف است كه بعد از فوت پدرش، آن مقدار از نماز و روزه‌هايى را كه يقين دارد از پدرش فوت شده است، قضا نمايد.

[س 545 اگر شخصى فوت كند و همۀ دارائى او خانه‌اى باشد]

س 545: اگر شخصى فوت كند و همۀ دارائى او خانه‌اى باشد كه فرزندانش در آن سكونت دارند، و نماز و روزه بر ذمۀ او باشد و پسر بزرگ او هم به علت كارهاى روزانه قادر به قضاى آن نباشد، آيا واجب است كه اين خانه را بفروشند و نماز و روزۀ او را قضا نمايند؟