(1) مكارم: نمازش شكسته است، هر چند اذانى را كه با بلندگوهاى قوى مى‌گويند بشنود.

(2) زنجانى: يا با وسايلى هم چون بلندگو. .

[مسأله 1325 اگر چشم يا گوش او يا صداى اذان، غير معمولى باشد]

مسأله 1325 اگر چشم يا گوش او يا صداى اذان، غير معمولى باشد در محلى بايد نماز را شكسته بخواند كه چشم متوسط ديوار خانه‌ها را نبيند (1) و گوش متوسط صداى اذان معمولى را نشنود.

(1) خوئى، تبريزى: چشم متوسط اهل شهر را نبيند. .

مكارم: مسأله اگر كسى گوش و چشمش از معمول ضعيف‌تر يا بسيار قوى‌تر است اعتبارى به آن نيست بلكه اعتبار به گوش و چشمهاى معمولى است.

زنجانى: مسأله اگر گوش او يا صداى اذان، غير معمولى باشد در محلى بايد نماز را شكسته بخواند كه گوش معمولى صداى اذان بلند معمولى را نشنود.

سيستانى: مسأله اگر چشم او غير معمولى باشد، در محلى بايد نماز را شكسته بخواند كه چشم متوسط، اهل شهر را نبيند.

[مسأله 1326 اگر بخواهد در محلى نماز بخواند]

مسأله 1326 اگر بخواهد در محلى نماز بخواند كه شك دارد به حد تَرَخُّص يعنى جايى كه اذان را نشنود (1) و ديوار را نبيند، رسيده يا نه، بايد نماز را تمام بخواند. و در موقع برگشتن اگر شك كند كه به حد ترخص رسيده يا نه، بايد شكسته بخواند. و چون در بعضى موارد اشكال پيدا مى‌كند بايد (2) يا آنجا نماز نخواند يا هم شكسته و هم تمام بخواند (3) .

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) اراكى: و او را نبينند، رسيده يا نه بايد نماز را تمام بخواند و در موقع برگشتن اگر شك كند كه به حدّ ترخّص رسيده يا نه، بايد شكسته بخواند.

(2) [كلمۀ « بايد» در رساله آيت اللّٰه فاضل نيست]

(3) نورى: چون در بعض موارد اشكال پيدا مى‌كند مانند آن كه در فرض مسأله موقع رفتن نماز ظهر را تمام بخواند و موقع برگشتن همان جا نماز عصر را شكسته بخواند بايد يا آنجا نماز نخواند و در صورت رفتن پس از علم به رسيدن به حد ترخص نماز را شكسته بخواند و در برگشتن پس از رسيدن به خانه نماز را تمام بخواند يا هم شكسته و هم تمام بخواند.

گلپايگانى، صافى: مسأله اگر موقعى كه سفر مى‌رود شك كند كه به حدّ ترخّص يعنى: جايى كه اذان را نشنود و ديوار را نبيند رسيده يا نه، بايد نماز را تمام بخواند. و در موقع برگشتن اگر شك كند كه به حدّ ترخُّص رسيده يا نه بايد شكسته بخواند. ولى اگر در برگشتن در همان جا كه در رفتن تمام خوانده شكسته بخواند بنا بر احتياط لازم بايد نمازى را كه در اين مكان تمام خوانده قضا نمايد و نمازى را كه شكسته خوانده تمام اعاده نمايد و اگر اعاده نكرد قضاى آن را تمام بجا آورد.

خوئى، سيستانى، تبريزى: مسأله اگر موقعى كه سفر مى‌رود، شك كند كه به حدّ ترخص