گم شده‌اى مسافرت مى‌كند و نمى‌داند كه چه مقدار بايد برود تا آن را پيدا كند، بايد نماز را تمام بخواند. ولى در برگشتن، چنانچه تا وطنش (1) يا جايى كه مى‌خواهد ده روز در آنجا بماند، هشت فرسخ يا بيشتر باشد، بايد نماز را شكسته بخواند. و نيز اگر در بين رفتن قصد كند كه چهار فرسخ (2) برود و برگردد (3) ، چنانچه رفتن و برگشتن هشت فرسخ شود، بايد نماز را شكسته بخواند (4) .

(1) مكارم: يا محلّ اقامتش هشت فرسخ يا بيشتر باشد، نماز او شكسته است.

(2) اراكى: يا بيشتر برود و برگشتن او هم از چهار فرسخ، كمتر نباشد بايد نماز را شكسته بخواند و چنانچه مجموع رفت و برگشت كمتر از هشت فرسخ نباشد ولى رفتن يا برگشتن او كمتر از چهار فرسخ باشد، بنا بر احتياط واجب بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.

(3) [عبارت «و برگردد» در رساله آيات عظام: گلپايگانى و صافى نيست]

(4) فاضل: با شرط آن كه رفتن چهار فرسخ كمتر نباشد.

خوئى، تبريزى، نورى: اگر در بين رفتن قصد كند كه چهار فرسخ برود و چهار فرسخ برگردد بايد نماز را شكسته بخواند.

سيستانى: اگر در بين رفتن قصد كند كه مسافتى برود كه با برگشتن هشت فرسخ مى‌شود، بايد نماز را شكسته بخواند.

زنجانى: اگر در بين رفتن قصد كند به جايى برود و برگردد كه رفتن و برگشتن هشت فرسخ مى‌شود، بايد نماز را شكسته بخواند.

[مسأله 1282 مسافر در صورتى بايد نماز را شكسته بخواند]

مسأله 1282 مسافر در صورتى بايد نماز را شكسته بخواند كه تصميم داشته باشد هشت فرسخ برود، پس كسى كه از شهر بيرون مى‌رود و مثلاً قصدش اين است كه اگر رفيق پيدا كند، سفر هشت فرسخى برود چنانچه اطمينان دارد كه رفيق پيدا مى‌كند، بايد نماز را شكسته بخواند و اگر اطمينان ندارد، بايد تمام بخواند (1) .

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه مكارم نيست

(1) بهجت: و احتمال دارد كه مطلق گمان، كافى باشد.

[مسأله 1283 كسى كه قصد هشت فرسخ دارد]

مسأله 1283 كسى كه قصد هشت فرسخ دارد (1) ، اگر چه در هر روز مقدار كمى راه برود وقتى به جايى برسد كه ديوار شهر را نبيند و اذان آن را نشنود (2) بايد نماز را شكسته بخواند. ولى اگر در هر روز مقدار خيلى كمى راه برود (3) كه نگويند (4) مسافر است، بايد نمازش را تمام بخواند و احتياط مستحب آن است كه هم شكسته و هم تمام بخواند.

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) مكارم: بايد نمازش را شكسته بخواند، هر چند هر روز مقدار كمى راه برود ولى به اندازه‌اى باشد كه به او مسافر گويند.

(2) خوئى، تبريزى: وقتى به جايى برسد كه اذان شهر را نشنود و اهل شهر او را نبينند و نشانۀ آن اين است كه او اهل شهر را نبيند. .

زنجانى: وقتى به جايى برسد كه اذان شهر را نشنود و مردم شهر او را نبينند. .