6 شك در نماز مستحبّى

[مسأله 1193 اگر در شماره ركعتهاى نماز مستحبى شك كند]

مسأله 1193 اگر در شماره ركعتهاى نماز مستحبى شك كند، چنانچه طرف بيشتر شك، نماز را باطل مى‌كند، بايد (1) بنا را بر كمتر بگذارد مثلاً اگر در نافلۀ صبح شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت، بايد (2) بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است و اگر طرف بيشتر شك، نماز را باطل نمى‌كند، مثلاً شك كند كه دو ركعت خوانده يا يك ركعت، به هر طرف شك عمل كند، نمازش صحيح است.

(1) و (2) [كلمه «بايد» در رساله آيت اللّٰه سيستانى نيست]

مكارم: مسأله هر گاه در عدد ركعتهاى نماز مستحبى شك كند مخيّر است بنا را بر كمتر بگذارد يا بيشتر، مگر اين كه طرف بيشتر، نماز را باطل كند كه در اين صورت بنا را بر كمتر مى‌گذارد، مثلاً اگر شك ميان يك و دو كند مخيّر است بنا را بر يك يا دو بگذارد، امّا اگر شك در ميان دو و سه كند حتماً بنا را بر دو مى‌گذارد.

[مسأله 1194 كم شدن ركن نافله را باطل مى‌كند]

مسأله 1194 كم شدن ركن، نافله را باطل مى‌كند بنا بر احتياط واجب ولى زياد شدن ركن، آن را باطل نمى‌كند (1) ، پس اگر يكى از كارهاى نافله را فراموش كند و موقعى يادش بيايد كه مشغول ركن بعد از آن شده بايد آن كار را انجام دهد و دوباره آن ركن را به جا آورد مثلاً اگر در بين ركوع يادش بيايد كه سوره را نخوانده، بايد برگردد و سوره را بخواند (2) و دوباره به ركوع رود.

(1) گلپايگانى، اراكى، خوئى، تبريزى، سيستانى، صافى، زنجانى: كم شدن ركن، نافله را باطل مى‌كند ولى زياد شدن ركن، آن را باطل نمى‌كند. .

(2) خوئى، تبريزى، سيستانى، زنجانى: اگر در بين ركوع يادش بيايد كه سورۀ حمد را نخوانده بايد برگردد و حمد را بخواند. .

بهجت: مسأله اگر در نماز مستحبى كارى را فراموش كرد چنانچه محل آن باقى است بنا بر اظهر بايد آن را به جا آورد و در اين جهت مثل نماز واجب است.

مكارم: مسأله كم و زياد شدن ركن در نافله نيز اشكال دارد.

[مسأله 1195 اگر در يكى از كارهاى نافله شك كند]

مسأله 1195 اگر در يكى از كارهاى نافله شك كند، خواه ركن باشد يا غير ركن، (1) چنانچه محل آن نگذشته، بايد به جا آورد و اگر محل آن گذشته، به شك خود اعتنا نكند.

(1) بهجت: بنا بر أظهر مى‌تواند به شكّ خود اعتنا نكند؛ ولى چنانچه محلّ آن نگذشته، احتياط مستحبّ در اين است كه آن را به جا آورد و اگر محل آن گذشته، به شك خود اعتنا نكند.

مكارم: شك در افعال نماز مستحبّ با نماز واجب فرق ندارد، مثلاً اگر شك در حمد يا ركوع كند. .

[مسأله 1196 اگر در نماز مستحبى دو ركعتى، گمانش به سه ركعت يا بيشتر برود]

مسأله 1196 اگر در نماز مستحبى دو ركعتى، گمانش به سه ركعت يا بيشتر برود (1) يا گمانش به دو ركعت يا كمتر برود بايد به همان گمان عمل كند، (مگر آن كه موجب