(4) گلپايگانى، صافى: با جلوى سر سجده نمايد رجاءً و در اين دو صورت با اشاره نيز رجاءً سجده نمايد.

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 1066.

خوئى، تبريزى: مسأله اگر دمل يا زخم تمام پيشانى را گرفته باشد بنا بر احتياط بايد به يكى از دو طرف پيشانى و چانه اگر چه به تكرار نماز باشد، سجده كند و اگر ممكن نيست فقط به چانه و اگر به چانه هم ممكن نيست بايد براى سجده اشاره كند (تبريزى: و موى چانه حائل حساب نمى‌شود) .

سيستانى: مسأله اگر دمل يا زخم تمام پيشانى را به معنايى كه گفته شد فرا گرفته باشد بايد بنا بر احتياط واجب دو طرف آن را كه ما بقى پيشانى است يا يكى از آنها را به هر نحو كه مى‌تواند بر زمين بگذارد و اگر نتواند بايد به بعضى از اجزاءِ صورت خود سجده كند و احتياط لازم آن است كه اگر مى‌تواند به چانه سجده كند؛ و اگر نمى‌تواند به يكى از دو طرف پيشانى سجده كند و اگر سجده كردن به صورت به هيچ وجه ممكن نبود، بايد براى سجده اشاره كند.

[مسأله 1068 كسى كه نمى‌تواند پيشانى را به زمين برساند]

مسأله 1068 كسى كه نمى‌تواند پيشانى را به زمين برساند بايد به قدرى كه مى‌تواند خم شود (1) و مهر يا چيز ديگرى را كه سجده بر آن صحيح است روى چيز بلندى گذاشته (2) و طورى پيشانى را بر آن بگذارد كه بگويند سجده كرده است، ولى بايد (3) كف دستها و زانوها و انگشتان پا را بطور معمول به زمين بگذارد.

(1) بهجت: بايد به اندازه‌اى كه اولين مرتبۀ سجود صدق مى‌كند خم شود. .

(2) زنجانى: روى جاى بلندى بگذارد و پيشانى را بر آن قرار دهد، به طورى كه بگويند سجده كرده است و در صورت امكان بايد بقيه مواضع سجده را بطور معمول بر زمين بگذارد.

مكارم: بر محلّ بلندترى قرار دهد، كه پيشانى به آن برسد و كف دستها و زانوها و انگشتان را بطور معمول بر زمين بگذارد.

(3) فاضل: ولى اگر مهر را بالا بياورد و به پيشانى بچسباند سجده صحيح نيست امّا. .

بهجت: ولى بنا بر احتياط. .

سيستانى: مسأله كسى كه مى‌تواند بنشيند ولى نمى‌تواند پيشانى را بر زمين برساند، اگر بتواند به قدرى خم شود كه عرفاً سجده بر آن صدق كند بايد به آن مقدار خم شود و مُهر يا چيز ديگرى را كه سجده بر آن صحيح است، روى چيز بلندى گذاشته و پيشانى را بر آن بگذارد ولى بايد كف دستها و زانوها و انگشتان پا را در صورت امكان به طور معمول بر زمين بگذارد.

مسائل اختصاصى

خوئى، تبريزى، زنجانى: مسأله 1078 اگر چيز بلندى نباشد كه مهر يا چيز ديگرى را كه سجده بر آن صحيح است بر آن بگذارد، لازم است كه مهر يا چيز ديگر را با دست بلند كرده و بر آن سجده نمايد.

سيستانى: در فرض مذكور اگر. .

سيستانى: و كسى هم نباشد كه مثلاً مهر را بلند كند و بگيرد تا آن شخص بر آن سجده كند بايد مهر يا چيز ديگر را با دست بلند كرده و بر آن سجده نمايد.