[مسأله 1060 بايد بين پيشانى و آن چه بر آن سجده مى‌كند چيزى نباشد]

مسأله 1060 بايد بين پيشانى و آن چه بر آن سجده مى‌كند چيزى نباشد (1) پس اگر مهر (2) به قدرى چرك باشد كه پيشانى به خود مهر نرسد (3) سجده باطل است ولى اگر مثلاً رنگ مهر تغيير كرده باشد اشكال ندارد.

(1) خوئى: چيزى فاصله نباشد. .

سيستانى: بايد بين پيشانى و آن چه بر آن سجده صحيح است، چيز ديگرى فاصله نباشد. .

(2) زنجانى: تمام سطح مهر. .

(3) مكارم: پيشانى بايد روى چيزى قرار گيرد كه سجده بر آن صحيح است و شرح آن به خواست خدا در مسائل آينده ذكر مى‌شود و اگر حائلى در اين وسط باشد مانند موى سر يا چرك بودن مهر به حدّى كه پيشانى به خود مهر نرسد. .

[مسأله 1061 در سجده بايد كف دست را بر زمين بگذارد]

مسأله 1061 در سجده بايد كف دست (1) را بر زمين بگذارد (2) ولى در حال ناچارى پشت دست هم مانعى ندارد و اگر پشت دست ممكن نباشد، بايد (3) مچ دست را بگذارد و چنانچه آن را هم نتواند بايد (4) تا آرنج هر جا كه مى‌تواند بر زمين بگذارد و اگر آن هم ممكن نيست، گذاشتن بازو كافى است.

(1) بهجت: تمام كف دست. .

صافى: كف هر دو دست. .

(2) سيستانى: در سجده بايد دو كف دست را بر زمين بگذارد و بنا بر احتياط واجب در صورت امكان، همۀ كف دست را بگذارد. .

(3) خوئى، تبريزى: بنا بر احتياط ( سيستانى: بنا بر احتياط واجب) بايد. .

(4) [كلمۀ «بايد» در رساله آيات عظام: خوئى، تبريزى و سيستانى نيست]

مكارم: مسأله هر گاه نتواند كف دستها را بر زمين بگذارد بايد پشت دستها را به زمين بگذارد و اگر آن هم ممكن نيست مچ دستها را بر زمين بگذارد و چنانچه آن هم ممكن نباشد بنا بر احتياط واجب هر جاى دست تا آرنج ممكن شود روى زمين مى‌گذارد و در صورتى كه نتواند، بازو را بگذارد.

زنجانى: مسأله براى سجده اگر گذاشتن تمام دست ممكن نباشد بايد هر مقدارى از دست را كه ممكن است و لو انگشتان دست به زمين بگذارد، و بنا بر احتياط اگر هيچ ممكن نباشد پشت دست را بر زمين بگذارد و چنانچه آن را هم نتواند، مچ دست را بر زمين بگذارد و اگر ممكن نباشد، تا آرنج هر جا را كه مى‌تواند بر زمين بگذارد و اگر آن هم ممكن نيست گذاشتن بازو كافى است.

[مسأله 1062 در سجده بايد سر دو انگشت بزرگ پاها را به زمين بگذارد]

مسأله 1062 در سجده بنا بر احتياط واجب بايد سر دو انگشت بزرگ پاها را به زمين بگذارد (1) و اگر (2) انگشتهاى ديگر پا (3) يا روى پا را به زمين بگذارد (4) يا به واسطۀ بلند بودن ناخن، سر شست به زمين نرسد (5) نمازش باطل است (6) .

(1) گلپايگانى، صافى، زنجانى، بهجت: در سجده بايد سر دو انگشت بزرگ پاها را به زمين بگذارد (بهجت: و اگر روى انگشت بزرگ پا يعنى طرف ناخن و يا پشت آن را هم به زمين بگذارد كافى بودنش خالى از وجه نيست ولى خلاف احتياط است) . .