مكارم: مسأله در ركعت اول و دوم نمازهاى واجب روزانه بايد بعد از تكبيرة الاحرام سورۀ حمد را قرائت كند و بعد از آن بنا بر احتياط واجب يك سورۀ تمام از قرآن مجيد را؛ و خواندن يك يا چند آيه كافى نيست. و بايد توجّه داشت كه سورۀ «فيل» و «ايلاف» يك سوره حساب مى‌شود و هم چنين سورۀ «و الضحىٰ» و «أ لم نشرح» .

[مسأله 979 اگر وقت نماز تنگ باشد]

مسأله 979 اگر وقت نماز تنگ باشد، يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند، مثلاً بترسد كه اگر سوره را بخواند دزد يا درنده، يا چيز ديگرى به او صدمه بزند (1) ، نبايد سوره را بخواند (2) و اگر در كارى عجله داشته باشد (3) مى‌تواند سوره را نخواند.

(1) سيستانى: يا آن كه كار ضرورى داشته باشد، مى‌تواند سوره را نخواند بلكه در صورت تنگى وقت و در بعض از موارد ترس نبايد سوره را بخواند.

(2) خوئى، گلپايگانى، تبريزى، صافى: بقيه مسأله ذكر نشده.

زنجانى: بى‌اشكال، سوره لازم نيست، بلكه اگر مستلزم ضرر اساسى به بدن باشد، جايز نيست.

(3) بهجت: به طورى كه اگر سوره را بخواند ضررى به او مى‌رسد. .

مكارم: مسأله در تنگى وقت يا در جايى كه ترس از دزد يا درنده‌اى باشد مى‌توان سوره را ترك كرد و هم چنين در جايى كه عجله براى كار مهمّى داشته باشد.

[مسأله 980 اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند]

مسأله 980 اگر عمداً سوره را پيش از حمد بخواند (1) نمازش باطل است (2) و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد، بخواند و در بين آن يادش بيايد، بايد سوره را رها كند و بعد از خواندن حمد سوره را از اول بخواند.

(1) گلپايگانى: و بعد حمد را بخواند و به ركوع رود. .

بهجت: و قصد او اين باشد كه سوره جزءِ نماز باشد. .

(2) گلپايگانى: ولى اگر بعد از حمد سوره را دوباره بخواند، احتياط آن است كه نماز را تمام كند و دوباره اعاده نمايد. .

بهجت: ولى اگر قصد او قرآن خواندن باشد، مانعى ندارد و بعد از حمد يك سوره بنا بر احتياطى كه قبلاً [در مسأله 978]ذكر شد، مى‌خواند. .

مكارم: مسأله واجب است قرائت حمد قبل از سوره باشد و اگر عمداً بر خلاف اين انجام دهد نمازش باطل است و اگر از روى اشتباه باشد، چنانچه قبل از ركوع يادش بيايد، بايد برگردد و درست بخواند امّا اگر بعد از رسيدن به حدّ ركوع يادش بيايد نمازش صحيح است.

زنجانى: مسأله اگر با علم و عمد سوره را پيش از حمد بخواند نمازش باطل است و اگر اشتباهاً سوره را پيش از حمد بخواند و در بين آن يادش بيايد، بايد سوره را رها كند و حمد را بخواند و بعد از حمد، مستحب است سوره را دوباره بخواند.

[مسأله 981 اگر حمد و سوره يا يكى از آنها را فراموش كند]

مسأله 981 اگر حمد و سوره يا يكى از آنها را فراموش كند (1) و بعد از رسيدن به ركوع بفهمد نمازش صحيح است (2) .