سيستانى: پنجم: آن كه نماز جماعت اداء باشد ولى شرط نيست كه نماز خود او اگر منفرد است هم ادا باشد. .

سيستانى: و امّا اگر نماز جماعت عصر باشد در آخر وقت و او بخواهد نماز مغرب ادايى بخواند اذان و اقامه ساقط نمى‌شوند.

زنجانى: مسأله اگر در مسجد عده‌اى مشغول نماز جماعتند يا نماز آنان تازه تمام شده و صفها بهم نخورده است، اگر انسان بخواهد در مسجد فرادى يا با جماعت ديگرى كه برپا مى‌شود نماز بخواند نبايد براى نماز خود اذان و اقامه بگويد. اين حكم در غير مسجد جارى نيست. تا تمام افراد حاضر در نماز جماعت متفرق نشده باشند اذان و اقامه ساقط است، پس اگر برخى متفرق شده و برخى ديگر باقى بوده، مشغول تسبيح و مانند آن باشند، اذان و اقامه ساقط است؛ ولى اگر به تعقيبات نماز مشغول نباشند ساقط نيست. و اگر شك داشته باشد كه جماعت متفرق شده يا نه، اذان و اقامه ساقط است.

[مسأله 926 شك كند كه نماز جماعت صحيح بوده يا نه]

مسأله 926 اگر در شرط دوم (1) از شرطهايى كه در مسأله پيش گفته شده شك كند، يعنى شك كند كه نماز جماعت صحيح بوده يا نه، اذان و اقامه از او ساقط است ولى اگر در يكى از دو شرط ديگر (2) شك كند مستحب است اذان و اقامه بگويد (3) .

اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: مكارم و بهجت نيست

(1) اراكى، خوئى، تبريزى، سيستانى، فاضل: شرط سوم. .

(2) خوئى، اراكى، سيستانى، تبريزى: پنج شرط ديگر. .

فاضل: چهار شرط ديگر. .

(3) اراكى: مى‌تواند به قصد رجاء اذان و اقامه بگويد.

فاضل: بهتر است به قصد رجاء اذان و اقامه بگويد.

سيستانى: بهتر است اذان و اقامه بگويد ولى اگر در جماعت باشد بايد به قصد رجا باشد.

گلپايگانى، صافى: مسأله اگر در يكى از شرطهايى كه در مسأله قبل گفته شد، شكّ كند چنانچه رجاءً اذان و اقامه بگويد، مطابق با احتياط عمل كرده است.

زنجانى: مسأله اگر به جهت ندانستن خصوصيات خارجىِ نماز جماعت نداند كه نماز جماعت صحيح بوده يا نه، اذان و اقامه ساقط است ولى اگر به جهت ترديد در حكم مسأله نداند نماز جماعت صحيح بوده يا نه، مثلاً در وجوب و عدم وجوب سوره شك دارد در نتيجه در نماز جماعتى كه بدون سوره خوانده شده شك مى‌كند كه آيا صحيح است يا نه، در اين صورت اذان و اقامه ساقط نيست.

[مسأله 927 كسى كه اذان و اقامۀ ديگرى را مى‌شنود]

مسأله 927 كسى كه اذان و اقامۀ ديگرى را مى‌شنود (1) مستحب است هر قسمتى را كه مى‌شنود بگويد (2) ولى در حكايت اقامه كه از ديگرى بشنود از «حي على الصّلاة» تا «حى على خير العمل» را به اميد ثواب بگويد.

(1) سيستانى: كسى كه اذان ديگرى را كه براى اعلام يا براى نماز جماعت مى‌گويد بشنود. .

(2) گلپايگانى: بقيه مسأله ذكر نشده.