[س 7 افرادى كه مرجع تقليد ندارند]

س 7: گاهى از افراد كم اطلاع از مسائل دينى در بارۀ مرجع تقليدشان پرسش مى‌شود، مى‌گويند نمى‌دانيم، يا اظهار مى‌دارند كه از فلان مجتهد تقليد مى‌كنيم، ولى عملاً التزامى به خواندن رسالۀ آن مجتهد و عمل به فتاواى او ندارند، اعمال اين گونه افراد چه حكمى دارد؟ ج: اگر اعمال آنان موافق احتياط يا مطابق با واقع يا با نظر مجتهدى باشد كه وظيفه دارند از او تقليد كنند، محكوم به صحت است.

[س احتياط واجب ]

س 8: با توجه به اين كه در مسائلى كه مجتهد اعلم قائل به وجوب احتياط است، مى‌توانيم به مجتهد اعلم بعد از وى مراجعه كنيم، اگر اعلم بعد از او نيز قائل به وجوب احتياط در مسأله باشد، آيا رجوع به اعلم بعد از او جايز است؟ و اگر فتواى مجتهد سوم هم همان گونه بود، آيا مى‌توان به اعلم بعد از آنان مراجعه كرد؟ و همين طور. . ، لطفاً اين مسأله را توضيح دهيد.

ج: در مسائلى كه مجتهد اعلم فتوا ندارد، رجوع به مجتهدى كه در آن مسأله احتياط نكرده است و فتواى صريح دارد، با رعايت ترتيب الاعلم فالاعلم، اشكال ندارد.

شروط تقليد

[س 9 تقليد از مجتهدى كه متصدى مقام مرجعيت نبوده]

س 9: آيا تقليد از مجتهدى كه متصدى مقام مرجعيت نبوده و رسالۀ عمليه هم ندارد، جايز است؟ ج: در صحت تقليد از مجتهد جامع الشرائط، تصدى مرجعيت يا داشتن رسالۀ عمليه شرط نيست، لذا اگر براى مكلفى كه قصد تقليد از او را دارد، ثابت شود كه وى مجتهد جامع الشرائط است، تقليد اشكال ندارد.

[س 10 تقليد از كسى كه در يكى از ابواب فقه به درجۀ اجتهاد رسيده]

س 10: آيا تقليد از كسى كه در يكى از ابواب فقه مثل نماز و روزه به درجۀ اجتهاد رسيده، جايز است؟ ج: فتواى مجتهد متجزّى كه تنها در برخى ابواب فقهى داراى فتوا و نظر اجتهادى است براى خودش حجت است، ولى جواز تقليد ديگران از او محل اشكال است؛ اگر چه جواز آن بعيد نيست.

[س 11 تقليد از علماى كشورهاى ديگر]

س 11: آيا تقليد از علماى كشورهاى ديگر كه دسترسى به آنان امكان ندارد، جايز است؟ ج: در تقليد از مجتهد جامع الشرائط شرط نيست كه مجتهد اهل كشور مكلّف و يا ساكن در محل سكونت او باشد.

[س 12 عدالت معتبر در مجتهد و مرجع تقليد]

س 12: آيا عدالت معتبر در مجتهد و مرجع تقليد با عدالت معتبر در امام جماعت از حيث شدت و ضعف تفاوت دارد؟ ج: با توجه به حسّاسيّت و اهميت منصب مرجعيت در فتوا، بنا بر احتياط واجب، شرط است كه مجتهدِ مرجع تقليد علاوه بر عدالت، قدرت تسلّط بر نفس سركش را داشته و حرص به دنيا نداشته باشد.

[س 13 بايد از مجتهدى تقليد نمود كه عادل باشد]

س 13: اين كه گفته مى‌شود بايد از مجتهدى تقليد نمود كه عادل باشد، مقصود از عادل چه كسى است؟