[مسأله 377 چيزى را كه مانع رسيدن آب به بدن است]

مسأله 377 چيزى را كه مانع رسيدن آب به بدن است، بايد برطرف كند (1) و اگر پيش از آن كه يقين كند (2) برطرف شده غسل نمايد، غسل او باطل است. (3)

(1) بهجت: بقيه مسأله ذكر نشده.

مكارم: و اگر احتمال عقلايى مى‌دهد مانعى باشد، بايد وارسى كند تا مطمئن شود مانعى نيست.

(2) سيستانى: پيش از آن كه مطمئن شود. .

(3) فاضل: غسل او مجزى نيست.

زنجانى: نمى‌تواند به آن غسل اكتفا كند؛ ولى چنانچه غسل را رجاءً انجام داده باشد و پس از غسل مطمئن شود كه مانع برطرف شده بوده، غسل او صحيح است.

[مسأله 378 اگر موقع غسل شك كند]

مسأله 378 اگر موقع غسل شك كند (1) ، چيزى كه مانع از رسيدن آب باشد، در بدن او هست يا نه، (چنانچه شكّش منشأ عقلايى داشته باشد (2)) بايد (3) وارسى كند تا مطمئن شود كه مانعى نيست. (4)

(1) سيستانى: اگر موقع غسل احتمال عقلائى بدهد. .

(2) نورى: چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد. .

[قسمت داخل پرانتز در رسالۀ آيات عظام: اراكى، گلپايگانى، خوئى، بهجت، تبريزى، سيستانى، صافى و زنجانى نيست]

(3) بهجت: بايد بنا بر احوط. .

(4) بهجت: و اگر وارسى نكرد و پس از غسل معلوم شد مانعى نبوده و قصد قربت داشته غسل صحيح است.

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 377.

[مسأله 379 در غسل بايد موهاى كوتاهى را كه جزء بدن حساب مى‌شود بشويد]

مسأله 379 در غسل بايد موهاى كوتاهى را كه جزء بدن حساب مى‌شود، بشويد و بنا بر احتياط شستن موهاى بلند هم لازم مى‌باشد. (1)

(1) اراكى: شستن موهاى بلند واجب نيست.

گلپايگانى، خوئى، تبريزى، سيستانى، صافى: شستن موهاى بلند واجب نيست، بلكه اگر آب را طورى به پوست برساند كه آنها تر نشود، غسل صحيح است ولى اگر رساندن آب به پوست بدون شستن آنها ممكن نباشد، بايد آنها را بشويد كه آب به بدن برسد.

مكارم: بنا بر احتياط واجب، شستن موهاى بلند و زير آنها هر دو لازم است.

بهجت: مسأله لزوم شستن موهاى كوتاه كه پوست از لاى آنها ديده مى‌شود در موقع غسل كردن خالى از قوّت نيست، ولى موهاى بلند لازم نيست.

زنجانى: مسأله در غسل شستن موهاى بلند لازم نيست بلكه اگر آب را طورى به پوست برساند كه موها تر نشود، غسل صحيح است؛ ولى اگر رساندن آب به پوست بدون شستن آنها ممكن نباشد، بايد آنها را بشويد تا آب به بدن برسد.

[مسأله 380 تمام شرطهايى كه براى صحيح بودن وضو گفته شد]

مسأله 380 تمام شرطهايى كه براى صحيح بودن وضو گفته شد مثل: پاك بودن آب و غصبى نبودن (1) در صحيح بودن غسل هم شرط است (2) ولى در غسل لازم نيست بدن را از بالا به پايين بشويد (3) و نيز در غسلِ ترتيبى، لازم نيست بعد از شستن هر قسمت،