(1) فاضل: بقيه مسأله ذكر نشده.

اراكى: صحيح بودن آن محلّ اشكال است. [پايان مسأله]

مكارم: اگر وضوى او تصرّف در غصب محسوب شود اشكال دارد، هم چنين اگر شير آب يا قسمتى از لوله‌كشى غصبى باشد.

خوئى، تبريزى، سيستانى: مسأله حوضى كه مثلاً يك آجر يا يك سنگ آن غصبى است، در صورتى كه برداشتن آب در نظر عُرف تصرّف در آن آجر يا سنگ نباشد اشكالى ندارد و در صورتى كه تصرّف باشد برداشتن آب حرام، ولى وضو صحيح است.

گلپايگانى، صافى: مسأله بنا بر احتياط واجب، بايد در حوضى كه مثلاً يك آجر يا يك سنگ آن غصبى است وضو نگيرد.

زنجانى: مسأله وضو گرفتن در حوضى كه مثلاً يك آجر يا يك سنگ آن غصبى است، در صورتى كه برداشتن آب به نظر عُرف تصرّف در آن آجر يا سنگ نباشد اشكالى ندارد، و در صورتى كه تصرّف باشد، وضوى ارتماسى او بنا بر احتياط واجب باطل است؛ ولى وضوى ترتيبى او صحيح مى‌باشد، اگر چه مرتكب كار حرامى شده است.

[مسأله 275 اگر در صحن يكى از امامان كه سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند]

مسأله 275 اگر در صحن يكى از امامان يا امام‌زادگان كه سابقاً قبرستان بوده حوض يا نهرى بسازند، چنانچه انسان نداند كه زمين صحن را براى قبرستان وقف كرده‌اند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشكال ندارد (1) .

(1) بهجت: ولى اگر فهميد زمين براى قبرستان وقف شده و نشود زير حوض يا نهر، ميّتى را دفن كرد وضو اشكال دارد. و نيز اگر ايجاد حوض يا نهر موجب بى‌حرمتى به بدن مسلمان بشود مثلاً آب به بدن او برسد، وضو اشكال دارد اگر چه زمين قبرستان، مباح بوده و موقوفه هم نباشد.

شرط ششم (1) :

آن كه اعضاى وضو موقع شستن و مسح كردن، پاك باشد (2) .

(1) مكارم: شرط پنجم. .

سيستانى: شرط چهارم. .

(2) بهجت: مگر اين كه به وسيلۀ وضو گرفتن و شستن صورت و يا دستها، اعضاى وضو خود به خود پاك شود.

سيستانى: هر چند در حال وضو آن را قبل از شستن يا مسح كردن تطهير كند، و اگر شستن با آب كُر و مانند آن باشد تطهير قبل از شستن لازم نيست.

[مسأله 276 اگر پيش از تمام شدن وضو]

مسأله 276 اگر پيش از تمام شدن وضو، جائى را كه شسته يا مسح كرده نجس شود، صحيح است (1) .

(1) خوئى، گلپايگانى، صافى، سيستانى، تبريزى، بهجت، زنجانى: وضو صحيح است.

مكارم: مسأله اگر بعد از تمام شدن وضوى يك عضو، همان عضو نجس شود وضو صحيح است.

[مسأله 277 اگر غير از اعضاى وضو جايى از بدن نجس باشد]

مسأله 277 اگر غير از اعضاى وضو جايى از بدن نجس باشد وضو صحيح است. ولى اگر مخرج را از بول يا غائط تطهير نكرده باشد اولى آن است (1) كه اوّل آن را تطهير كند بعد وضو بگيرد.