دهد و مصداق دعاى معروف: «اللَّهُمَّ أَرِنِى الْأَشْياءَ كَماهِىَ؛ خدايا حقايق را آنچنان كه هست به من نشان بده!» گردد.

غزوه «احُد» نمونه‌اى از شكست پيروزى آفرين!

در اينجا بسيار مناسب است نظرى به تاريخ اسلام بيفكنيم و ببينيم سرانجام ناكامى سختى كه در ميدان «احُد» دامان مسلمانان را گرفت و به شكست سپاهيان اسلام انجاميد، چه شد؟ و چگونه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم، از آن وسيله بسيار مؤثّرى براى پيروزيهاى سريع و پى در پى آينده ساخت؟ به گونه‌اى كه يكى از مفسّران معروف مى‌نويسد: «كسى پيامبر را در خواب ديد، فرمود اگر مرا مخيّر مى‌كردند كه در «احُد» پيروز شوم يا ناكام؟ ناكامى را به خاطر نتايج مهمّى كه اين جنگ براى مسلمانان به بار آورد پذيرا مى‌شدم!» [1]

لازم است قبلًا اشاره‌اى به اصل غزوه «احُد» و ظرافتهاى امر مديريّت و فرماندهى در آن كرده، بعد به تحليل عوامل شكست بپردازيم و اجازه دهيد اين بحث را كمى مشروحتر مطرح كنيم تا شاهد گويائى بر بحث ما باشد:

از روايات و تواريخ اسلامى چنين استفاده مى‌شود: هنگامى كه قريش در جنگ «بدر» شكست خوردند، و با دادن 70 كشته و 70 اسير به مكّه مراجعت كردند؛ [2] ابوسفيان به مردم مكّه اخطار كرد: نگذاريد زنان بر كشته‌هاى بدر گريه كنند، زيرا اشك چشم، اندوه را از بين مى‌برد، و عداوت و دشمنى را نسبت به «محمّد» از قلبهاى آنان فرو مى‌نشاند!

[1]- تفسير المنار.

[2]- روز بدر 70 نفر از مردان قريش به دست مسلمانان كه ابن اسحاق فقط از 50 نفر آنها نام مى‌برد، و ابن هشام 20 نفر ديگر را هم ذكر مى‌كند- و مرحوم شيخ مفيد در ارشاد 36 نفر از كشته‌هاى بدر را نام مى‌برد، و مى‌گويد: راويان عامّه و خاصّه به اتّفاق نوشته‌اند كه اين 36 نفر به دست على عليه السلام كشته شدند. ارشاد، ص 32، چاپ اسلاميّه.