اجتماعاتش، با تمام قدرت حكومت مى‌كرد، و همه جوامع شاهد زورگوئى اقليتى ستمگر و خودكامه بر اكثريتى مظلوم و رنجيده بودند.

در هر گوشه بتى از چوب و سنگ، يا از انسان- نه انسانى واقعى بلكه انسان‌نما- تراشيده و مورد پرستش بود.

او آمد و طرحى نوين با خود آورد، طرحى كه در آن همه انسانها، همه نژادها، و همه طبقات يكسان و برابر و برادر بودند، و شعار:

«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ»

و

«وَ لا فَخُرَ لِعَرَبىٍ عَلى عَجَمىٍ ...»

او را همه شنيده‌اند.

4- محتويات دعوت او

هيچ چيز جالب تر از اين نيست كه معارف پر دامنه اسلام كه حتى مخالفان را كه با نظر منفى به تعليمات اسلام مى‌نگرند تحت تأثير قرار ميدهد، با تمام وسعتش در يك موضوع اصولى خلاصه ميشود و آن توحيد و يگانگى، و مبارزه با شرك ثنويت و تثليث، و هر گونه تعدد و دوگانگى است.

پيامبر نخست، توحيد خالق و آفريدگار را به مردم جهان عرضه كرد (اللّه) و سپس توحيد معبود و «اله» را، و بشر را از قيد هر پرستشى، جز پرستش خداى يگانه بازداشت.

در يكى از آيات قرآن از زبان قهرمان توحيد مى‌گويد:

إِنّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذي فَطَرَ السَّماواتِ وَ اْلأَرْضَ حَنيفًا وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكينَ‌ (انعام- 79) «من به سوى آنكس روى كردم كه آفريننده همه آسمانها و زمين است، توجهى خالص و بى‌ريا و از روى تسليم، و من از مشركان نيستم.»