تصوير روشنى از حقيقت اعجاز

شايد بهترين راه براى پاسخ به تمام ايراداتى كه در بحث معجزات ميشود، اين است كه حقيقت اعجاز را كه ما بآن ايمان داريم و از آن دفاع مى‌كنيم تشريح نمائيم تا خود بخود پاسخ ايرادات دگران داده شود.

بطور اجمال معجزه انجام يك عمل «غير معقول» و «نشدنى» «غير عملى» و «معلول بدون علت» نيست، بلكه معجزه عبارت از عمل خارق‌العاده‌ايست كه انجام آن از قدرت افراد عادى بيرون باشد و جز به اتكاى يك نيروى مافوق طبيعى امكان‌پذير نباشد.

مثلًا سختن گفتن يك طفل نوزاد چند روزه موضوع محال و غير معقولى نيست، ولى مسلماً از قدرت افراد انسان عادى بيرون است، اما به اتكاء يك قدرت ماوراء طبيعى كه زبان و اعصاب و مغز نوزاد را آن چنان نيرو بخشد كه قدرت بر اداى كلمات و حروف و جمله‌بندى داشته باشد كاملًا ممكن است. همچنين قيام فردى درس نخوانده، از يك محيط عقب افتاده نيمه وحشى، و آوردن يك آئين پاك با يك سلسله احكام و قوانين عالى و عميق و بوجود آمدن يك تمدن خيره كننده و ريشه‌دار، از حدود توانائى انسان معمولى بيرون است، اما به اتكاى يك قدرت مافوق طبيعى كاملًا ممكن ميباشد.

روى هم رفته هر «معجزه» بايد داراى شرائط و امتيازات زير باشد:

1- معجزه بايد از نظر عقل و علم، امر معقول و ممكنى باشد.

2- بايد يك عمل خارق‌العاده باشد كه هيچ فرد انسانى حتى نوابغ جهان، و همچنين مرتاضان قادر به انجام آن به اتكاى نيروى بشرى نباشند.

3- آورنده معجزه بايد با كمال اطمينان خاطر از تمام انسان‌ها