عقايد در محيط ظهور قرآن‌

محيطى است پر از بتها و بتكده‌هاى باشكوه، از بتهاى خانگى گرفته تا بتهاى قبيله و بتهاى بزرگ كه مورد توجّه هر شهر و ديار است.

بتها را با دست خود مى‌سازند و مقدّرات خود را به دستش مى‌سپارند و در برابرش زانو مى‌زنند و با اصرار آن‌ «شريك خدا» يا «واسطه فيض» و يا «شفيع» درگاه او مى‌دانند.

آنها «اللَّه» را خالق آسمانها و زمين مى‌دانستند ولى بتها را طبق آيه 33 سوره «رعد» شريك خدا قرار مى‌دادند. «وَ جَعَلُو للَّهِ شُرَكَاءَ؛ ويا شفيعان درگاه خدا مى‌دانستند» وَ يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَالَايَضُرُّهُمْ وَ لَايَنْفَعَهُمْ وَ يَقُولُونَ هوُلَاءِ شُفَعَاؤُنَا عِندَاللَّهَ؛ آنها چيزهايى را پرستش مى‌كنند كه نه به آنها زيان مى‌رسانند و نه سودى به حال آنها دارند و مى‌گويند اين بتها شفيعان ما در پيشگاه خدا هستند» [1].

عقيده به بتها زيربناى زيربناى عقايد و افكار مذهبى آنان را تشكيل مى‌داد و روح‌ بت سازى و بت تراشى و بت پرستى بر سراسر ايده‌هاى آنها با تمام قدرت‌ حكومت مى‌كرد.

اعراب با اين كه خود از داشتن دختر نفرت داشتند، فرشتگان را دختران خدا مى‌دانستند [2] براى خداوند صفات انسانى قائل بودند. و مسأله شرك (تعدد خدايان) به قدرى پيش آنها مسلّم بود كه اگر كسى دم از وحدت و يگانگى معبود ميزد از سخن او وحشت مى‌كردند و با تعجب مى‌گفتند «أَجَعَلَ الْأَلِهَةَ إِلهاً وَاحِداً إِنَّ هذَا لَشَى‌ءٌ عُجَابٌ؛ آيا اين پيامبر به جاى آن همه معبود تنها يك معبود قرار داده؟ راستى چيز عجيبى است؟» [3]

معاد و رستاخيز مورد انكار آنان بود و نمى‌توانستند هضم كنند كه ممكن است اعضاى پوسيده بار ديگر جامه حيات در تن كنند.

«وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ هَلْ نَدْلُّكُمْ عَلى‌ رَجُلٍ يُنَبِّئُكُمْ إِذَا مُزِّقْتُمْ كُلِّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِىْ خَلقٍ جَدِيدٍ* أَفْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَمْ بِهِ جِنَّةٌ [4]؛ كافران‌

[1]. سوره يونس، آيه 18.

[2]. سوره زخرف، آيه 17.

[3]. سوره ص، آيه 5.

[4]. سوره سبأ، آيه 7 و 8.