به طور خلاصه اين خوبى و بدى كه به همه موجودات و حوادث نسبت مى ‌دهيم كاملًا جنبه‌ «نسبى» دارد. 43 خوبى يا بدى داشتن بسته به نگاه ما، به جهان است. اين منافع ماست كه تعيين مى ‌كندچه چيزى خوب يا بد است. اگر چيزى براى ما زيان بخش است مى ‌گوييم چيز بدى است اما ممكن است، همين چيز در جهان هستى، چنان فوايد زيادى داشته باشد كه خود شخصى‌ها در برابر آن هيچ باشد.

اگر نگاه وسيعى به موجودات جهان بياندازيم در خواهيم يافت‌ «بد مطلق» يعنى چيزى كه به‌طور كلى بد باشد يا مجموعه ضررهاى آن از فوايدش بيشتر باشد وجود ندارد. بد يا خوب بودن اشياء فقط به خاطر افق كوتاه نگاه ما به جهان است و الّا از نظرگاه يك جهان‌بينى وسيع هر چيزى خوب و خير است. بنابراين بايد ديدگاه فكرمان را گسترش دهيم تا دچار چنين كوته‌بينى‌ها و تنگ‌نظريها نشويم.

نسيم قدسى و طوفان خطرناك!

براى روشن شدن مطلب لازم است همان مثالى را در اينجا بيان كنيم كه در كتاب‌ «آفريدگار جهان»، در بحث‌ «پاسخ ايرادات ماديها»، ذكر كرده‌ايم.

نسيم ملايمى از سواحل درياى هندوستان به طرف مناطق شمال غربى حركت مى ‌كند. اين نسيم پس از طى قسمتى از قاره عظيم هند به سواحل خليج فارس نزديك مى ‌شود. در اينجا نسيم شديدتر شده و به صورت باد درمى ‌آيد و سپس به مناطق مركزى ايران مى ‌رسد. در