اساس مى ‌رسيم و آن وجود بى‌پايان و نامحدود است. بنابراين بايد گفت هستى خدا عين صفات و كمال اوست. تمام صفات خداوند در ذات اوست و نه بيرون از آن.

در اينجاست كه فلاسفه بزرگ مى ‌گويند: يك موجود كه هستى را از خود ندارد، بايد هستى‌اش را از موجود ديگرى گرفته باشد. اگر آن موجود نيز چنين باشد باز پاى موجود ديگرى به ميان مى ‌آيد. اين سلسله چنان پيش مى ‌رود تا به يك مبدأ و اصلى برسيم كه هستى او عين ذاتش است. هستى اين وجود، از ذات خودش مى ‌جوشد و وجودى به اصطلاح‌ «مستقل و بالذات» است كه ديگر موجودات به او وابسته‌اند. در صفات موجودات نيز همانند هستى آنها، وضع به همين قرار است. هر صفتى كه در اين جهان است از علم، قدرت، حيات و ... همگى بايد به جايى منتهى شوند كه منبع اصلى قدرت، علم، حيات و ... باشد. آن منبع در اين صفات قدرت، علم، حيات و ...

«مستقل و بالذات» است كه تمام اين صفات عين ذات اوست. 72

سه سخن از سه پيشواى بزرگ‌

دومين پيشواى بزرگ اسلام حضرت امير المؤمنين على عليه السلام، در نخستين خطبه نهج البلاغه، كه از شاهكارهاى بزرگ توحيد و خداشناسى است، مى ‌فرمايد:

«كمال ايمان و توحيد خالص، دراين است كه صفات‌ (مخلوقان) را از ذات او نفى كنيم»، زيرا هر يك از اين صفات گواهى مى ‌دهد كه با موصوف‌ (صاحب صفات) مغايرت دارد و هر يك از موصوفها گواهى مى ‌دهند كه غير از صفات هستند.