در اين‌جا آيه فوق نازل شد [1] و با صراحت گفت: كه بر دل‌هاى اين لجوجان متعصب و خود خواه پرده افتاده است، گوش‌هايشان سنگين، و عقل‌هايشان قادر به درك حقيقت نيست، ولذا پيوسته به جدال با تو بر مى‌خيزند جدالى از سر لجاجت و خودخواهى و غرور.

بعضى از مفسّران در تفسير اين آيه كه چگونه خداوند مى‌فرمايد: «ما بر دل‌هاى آنها پوشش و پرده‌اى قرار داديم گفته‌اند منظور اين است كه اصرار و لجاجت آنها بر كفر و عداوت نسبت به حق همانند پرده‌اى بود كه مانع از ايمان مى‌گرديد». [2]

در دوّمين آيه‌ سخن از حجابى است كه ميان پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و گروهى از كفار قرار داشت، به هنگامى كه او مشغول تلاوت قرآن مى‌شد.

بعضى گفته‌اند منظور اين است كه واقعاً خداوند پرده‌اى ميان حضرتش و آنان ايجاد مى‌كرد به گونه‌اى كه او را نمى‌ديدند، ولى با توجه به آياتى كه در ادامه همين مطلب در همين سوره اسراء آمده است به خوبى روشن مى‌شود كه اين حجاب و پرده چيزى جز حجاب لجاجت و تعصب و غرور و جهل و نادانى نبوده است كه حقايق قرآن را از ديدگاه فكر و عقل آنها مكتوم مى‌داشت و به آنها اجازه نمى‌داد آن را به خوبى درك كنند.

شاهد اين سخن اين است كه در همين آيات مى‌خوانيم: هنگامى كه پروردگارت را به يگانگى ياد مى‌كنى آنها پشت كرده و فرار مى‌كنند از اين تعبير معلوم مى‌شود كه نخست كمى با سخنان حضرتش گوش فرا مى‌دادند بى‌آن‌كه لجاجت به آنها اجازه درك آن را دهد سپس وقتى سخن از توحيد به ميان‌

[1]. تفسير فخر رازى، جلد 12، صفحه 186.

[2]. همان مدرك، صفحه 187.