مشكلات طبقات مختلف را بگشايند و بارى از دوش جامعه انسانى بردارند، بطور مسلّم در پيشگاه خدا اجر و پاداش خواهند داشت و عدل الهى ايجاب مى‌كند كه نتيجه اين كار نيك خود را ببينند.

در احاديث اسلامى مى‌خوانيم كه حاتم طلايى با اين كه مشرك و بت پرست بود و به هيچ يك از اديان آسمانى ايمان نداشت، ولى چون پناهگاهى براى محرومان و بينوايان بود و همواره از همنوعان خود پذيرايى مى‌كرد و گره از زندگى آنان مى‌گشود، در روز رستاخيز پاداش مناسبى خواهد داشت. [1] ضمناً براى آن كه از نيّت مخترعان و مكتشفان بخوبى آگاه شويم و بدانيم كه آيا محرّك آنان براى اين نوع كارها جنبه انسانى داشته و يا مادّى و شخصى بوده است راه‌هاى روشنى وجود دارد.

دانشمندانى هستند كه اگر به آنان مثلًا در كارخانه‌هاى بمب سازى و سلاح‌هاى ميكروبى و مخرّب حقوقى بيشتر از حقوق داروسازى بدهند تا دانش خود را براى تهيّه بمب به كار گيرند، فوراً كار قبلى خود را ترك گفته و در رديف كارمندان كارخانه بمب سازى قرار مى‌گيرند.

چنين افرادى با اين روحيّه، هرگاه در مواقعى دست به اكتشافاتى علمى بزنند، چون جنبه الهى و انگيزه انسانى ندارند در پيشگاه خدا و از نظر منطق اسلام پاداشى نخواهند داشت، امّا آنها كه احياناً از منافع مادّى خود به خاطر جنبه‌هاى انسانى چشم مى‌پوشند، بطور مسلّم در خدمت اجتماعى و انسانى خود شايسته پاداش و در خور تقدير خواهند بود.

[1]. سفينة البحار، ج اول، ص 607.