جائر و خلفاى ظالم سال‌ها مردم مسلمان را به اين مسأله مشغول ساختند، و امروز نيز دست‌هاى ديگرى در كار است كه مسلمين را به گونه‌هاى ديگر از تدبّر و عمل به آيات قرآن باز دارد.

30- ضوابط تفسير قرآن‌

ما معتقديم: الفاظ قرآن را بايد بر همان مفاهيم عرفى و لغوى آن حمل كرد، مگر اين‌كه قرينه‌اى از عقل يا نقل، در درون يا بيرون آيات وجود داشته باشد كه دلالت بر معانى ديگرى كند، (ولى از تكيه كردن بر قرائن مشكوك بايد پرهيز كرد، و آيات قرآن را با حدس و گمان تفسير ننمود).

مثلًا هنگامى كه قرآن مى‌گويد: «وَ مَنْ كانَ فى هذِهِ اعْمى فَهُوَ فِى الآخِرَةِ اعْمى؛ كسى كه در اين جهان نابينا بوده است در آخرت نيز نابينا و گمراه‌تر است»! [1]

يقين داريم كه منظور از «اعمى» در اين جا نابينايى ظاهرى كه معنى لغوى آن است نمى‌باشد، چرا كه بسيارى از نيكان و پاكان ظاهراً نابينا بوده‌اند، بلكه منظور كوردلى و نابينايى باطن است.

در اين جا وجود قرينه عقليّه سبب چنين تفسيرى است.

همچنين قرآن درباره گروهى از دشمنان اسلام مى‌گويد: «صُمّ بُكْم عُمى فَهُمْ لا يَعْقِلُونَ؛ آنها كر و لال و نابينا هستند، و به همين دليل چيزى نمى‌فهمند». [2]

[1]. سوره اسراء، آيه 72

[2]. سوره بقره، آيه 171