درنگ و آرامش او فرا میرسد. به خصوص که در منا پس از مبارزه جمعی با شیطان، قربانی کرده و نفس خود را میکشد و این یعنی، نجات و رستگاری کامل انسان. بهشت نیز- که مکان استقرار و تکون است- پس از شمول مغفرت و رحمت الهی حاصل میشود.
شش. بهترین آرزوها در سرزمین منا
نوع آرزوهای هر فرد، تابع میزان معرفت و شناخت او است. گروهی آرزوهای خود را محدود به دنیا میکنند و میگویند: ربنا آتنا فی الدنیا حسنة و فی الآخره حسنة و قنا عذاب النار[1] و پیامبر اسلام خیر دنیا و آخرت را در حج خانه خدا میدانست.[2]
البته خیر دنیا و آخرت، مصادیق دیگری همچون فرزند صالح، سلامتی برای عبادت، ثروتی که در راه خدا صرف شود، چشمی که قرآن بخواند و
نیز میشود.[3]
هفت. منا سرزمین نیل به خواستههای واقعی
آیت الله جوادی آملی در مورد منا مینویسد: «انسان جاودانگی را دوست دارد؛ از این رو آرزوی او نیز فراهم کردن چیزی است که همیشه با او باشد. آن کس که به فکر جمع مال است، در اشتباه بوده و برای خود بلا تهیه و وزر و وبال جمع میکند
آنها که عاقلانه زندگی کرده، دستشان پر و رویشان سفید است. علاقهمند به رفتن هستند و احساس سبکی میکنند. خلاصه اینکه، آن گروه نخست آرزوی مذموم دارند؛ اما گروه دیگر تمنّای ممدوح، و منا سرزمین
[1] بقره 2، آیه 201. [2] وسائل الشیعه، ج 8، ص 41. [3] از میقات تا عرفات، ص 114.