را کرد] و ترک اولی نمود [پس خدا بر امت من مقرر کرد که در آن ساعت، در بهترین مکان توقف کنند و زاری و دعا نمایند وبهشت را برای آنان کارسازی نمود و ساعتی که مردم از عرفات خارج میشوند، ساعتی است که آدم (ع) کلمات] خاص توبه [را از پروردگار دریافت کرد و توبه او پذیرفته شد».[1]
سیزده. عرفات اوج هماهنگی
در حج، حاجیان به تدریج وارد مکه شده و پس از طواف و اعمال عمره و
برای رفتن به عرفات آماده میشوند. همه آنان در ظهر عرفه، باید در عرفات باشند و در زمان و مکان واحد مجتمع شوند و این «اوج هماهنگی و همدلی» است.
چهارده. اردوگاه آمادگی برای حرکت جمعی
عرفات با توجه به اینکه نخستین مکانی است که همه حجاج جمع میشوند و به سوی مشعر حرکت جمعی دارند؛ این درسی است که اگر مسلمانان در سایر مواقف، حرکتهای گروهی یا فردی دارند، در یک محل، بالاخره باید با هم باشند و با هم حرکت کنند و به مشعر برسند.
پانزده. اقتصاد و عبادت
عرفات، اوج مراسم حج و مهمترین رکن آن است؛[2] با این حال قرآن مجید در کنار این رکن مهم، به تلاش اقتصادی مسلمانان و مجاز بودن آن اشاره میکند و این نشان از رهبانی نبودن اسلام و
[1] وسائل الشیعه، ج 13، باب 19، حدیث 8. [2] «الحج عرفة».