شد باو گفت (قلنا) اى آدم تو و همسرت بهشت را محل سكونت و منزل قرار دهيد و در آنجا بمانيد.

اين امر الهى بآدم در باره سكونت بهشت بعقيده بعضى تعبّدى و براى بيان واجب و بعقيده ديگران براى بيان اباحه و جائز بودن و غير تعبّدى بوده است زيرا در آن مشقت و ناراحتى نبود كه تكليف بدان، تعبّدى باشد.

و همين طور امر به اينكه بخوريد (كُلا) مسلماً براى اباحه است ولى نهى از نزديك شدن بآن درخت (لا تقرباً) بى شك تعبدى و براى بيان حرمت آنست.

اين بهشت كدام است؟

در اينكه بهشت آدم كجا و چگونه بوده است اقوالى بيان شده است از اينقرار:

1- ابو هاشم ميگويد: اين بهشت باغى از باغهاى آسمان بوده و غير از بهشت جاودان زيرا آن بهشت موعود جاودانى و ابدى است و نيز تكليفى در آن وجود ندارد.

2- ابو مسلم ميگويد اين بهشت يكى از باغ‌هاى دنيا و روى زمين بوده است و جمله:(اهْبِطُوا مِنْها) (از آن پائين بيائيد) دلالت بر اين ندارد كه اين بهشت در آسمان بوده است زيرا همانطور كه در آيه كريمه فرموده:(اهْبِطُوا مِصْراً) (بشهر فرود آئيد) و مسلماً از آسمان فرود نيامدند.

آنان كه معتقدند كه اين بهشت جاودانى نبوده استدلال ميكنند به اينكه شيطان به آدم گفت‌(هَلْ أَدُلُّكَ عَلى‌ شَجَرَةِ الْخُلْدِ)[1] (مى‌خواهى تو را بدرختى كه در اثر خوردن ميوه آن جاودانى خواهى شد راهنمايى و دلالت كنم) و بديهى است كه اگر اين بهشت ابدى بود آدم آن را ميدانست و نياز بدلالت شيطان نداشت.

ولى بيشتر مفسّران و حسن بصرى و عمرو بن عبيد و واصل بن عطا و بسيارى از معتزله چون جبائى و رمّانى و ابن اخشيد معتقدند كه اين همان بهشت جاويد بوده است زيرا از نظر ادبى «الف و لام» «الخلد» براى تعريف است و اين كلمه مانند اسم خاصّى براى آن بهشت شده است.

[1] آيه 120 از سوره طه( 20)