قَالُواْ إِنَّا مَعَكْمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُونَ؛[1] و هنگامي كه افراد باايمان را ملاقات ميكنند، ميگويند: ما ايمان آوردهايم. [ولي] هنگامي كه با شيطانهاي خود خلوت ميكنند، ميگويند: ما با شماييم؛ ما فقط [آنها را] مسخره ميكنيم.
خداوند چنين كساني را از كفار هم بدتر ميداند و آنان را در پايينترين طبقة جهنم قرار خواهد داد كه عذابش از تمام طبقات سختتر است: إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ؛[2] «منافقان در پايينترين دركات دوزخ قرار دارند».
از سنتهای الهی این است که هرکس راهی را انتخاب كند و در آن راه بکوشد، خداوند به او کمک خواهد كرد تا در همان راه پیش برود: كُلاًّ نُّمِدُّ هَـؤُلاء وَهَـؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّكَ وَمَا كَانَ عَطَاء رَبِّكَ مَحْظُورًا؛[3] «هريك از اين دو گروه را از عطاي پروردگارت، بهره و كمك ميدهيم و عطاي پروردگارت هرگز [از كسي] منع نشده است». بر اساس اين آية شريفه، خداوند متعالي هم دنیاپرستان و هم آنانی را که خواهان آخرت و ارزشهای معنوی هستند، ياري ميرساند؛ كمك خداوند به آن كساني كه راه نفاق را پیش میگیرند، به اينگونه است كه خداوند زمينهاي را فراهم ميسازد تا آنان در نفاقشان پابرجاتر شوند. اينان، در ابتدا، راه حق و باطل را تشخيص ميدادند؛ اما راهي ميان آن دو را در پيش گرفتند: مُّذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذَلِكَ لاَ إِلَي هَـؤُلاء