گيرند. همچنين است درباره امور معنوي. يعني هرگاه جامعه با مخاطرات معنوي روبه‌رو شود بايد به دو اقدام دست زد: نخست، تدابيري انديشيد که جامعه به مفاسد معنوي و بيماري‌هاي اخلاقي آلوده نشود؛ و در مرحله بعد مبتلايان را، بسته به نوع و شدت و خطر بيماري‌شان، اصلاح و درمان کرد. اين پيش‌گيري‌ها و درمان‌ها نيز گونه‌هاي مختلفي دارد. برخي بيماري‌ها با يک رژيم ساده غذايي برطرف مي‌شوند و برخي ديگر به کمک داروهايي مداوا مي‌شوند؛ ولي گاه کار به جراحي مي‌کشد، و سرانجام مواردي نيز پيش مي‌آيد که جز با قطع عضوِ فاسد نمي‌توان ديگر اندام‌ها را از خطر سرايت بيماري نجات داد و در غير اين صورت بيمار مداوا نمي‌شود و از خطر نابودي نمي‌رهد. در امور معنوي نيز وضع از همين قرار است، و دولت و مردم، هر يک وظايفي دارند. از سويي دولت و مردم، هر دو وظيفه دارند تا از شيوع مفاسد و بيماري‌هاي اخلاقي و معنوي پيش‌گيري کنند، و از سوي ديگر، هر دو موظف‌اند تا مبتلايان را معالجه کنند. اين معالجه نيز همچون هر معالجه‌اي مراتب و مراحلي دارد: در مرحله نخست و در مراتب ابتدايي و خفيف‌تر، همچون زماني که يک پزشک زمينه‌ها و علايم پيداييِ نوعي بيماري را در فردي مي‌بيند و به او توصيه مي‌کند که از برخي کارها و غذاها بپرهيزد، بايد به موعظه و نصيحت پرداخت. در اين صورت، اگر فرد به توصيه‌ها و نصيحت‌ها گوش فراداد و