مبني بر بازگشت امام از تبعيد، آزادي زندانيان سياسي و برچيده شدن رژيم پهلوي بيان گرديد. با دخالت نيروهاي امنيتي رژيم شاه و تيراندازي آنان به سوي مردم، جمع زيادي از آنان به شهادت رسيده و يا مجروح شدند.

اين سير تحولات باعث وحشت رژيم پهلوي گرديد و به‌همين خاطر روحانيون زيادي را روانهٔ تبعيدگاه‌ها و عدهٔ زيادي از انقلابيون را روانهٔ بازداشتگاه‌ها نمود. البته در شهرهاي ديگري همچون کرمان، شيراز، اصفهان، جهرم و اهواز نيز اين اعتراضات وجود داشت و حرکت‌هاي مردمي در آن مناطق نيز به شدت رژيم شاه را به وحشت انداخت.

5. عيد فطر، نقطهٔ عطف حضور مردم

13 شهريور 1357، يکي ديگر از نقاط عطف انقلاب اسلامي است؛ چراکه اين روز مصادف با عيد فطر بود و نماز عيد فطر تجلي‌گر حرکتي بود که پيروزي انقلاب اسلامي را تسريع بخشيد. در قيطريه مرکز تجمع مردم براي اقامهٔ نماز عيد فطر در تهران صدها هزار انسان مسلمان گرد هم آمدند تا آواي وحدت‌بخش خود را سر دهند. اين تظاهرات عظيم با آرامش برگزار گرديد تا فرصت قتل‌عام را از شاه بگيرد. همين امر زمينهٔ تأثير بيشتر اين حرکت تاريخي را فراهم ساخت و حرکت‌هاي انقلابي بعدي بلافاصله شکل گرفت.

پس از تظاهرات عظيم مردم در روز عيد فطر، امام خميني(رحمه الله)، طي بيانيه اي، ضمن تبريک آن روز، اين حرکت عظيم مردمي را تجليل نموده، از مردم خواستند تا به بيانات عوام فريبانهٔ رژيم پهلوي اهميتي ندهند و به اين حرکت‌هاي بنيان‌کن خود ادامه دهند. در ضمن ايشان از ارتشيان نيز خواستند تا براي حفظ استقلال و بيرون آمدن از زير يوغ اسارت و ذلت وارد عمل شوند.[1]

[1] علي دواني، نهضت روحانيون ايران، ج 7 و 8، ص 281.