به شما زيانى نمى‏رساند. دست‌كم ما مى‏توانيم اين بيان را يك وجه در نظر بگيريم. به‌علاوه، در قرآن، همچنان‌كه آياتى مؤيد اين نظر داريم كه معرفت نفس، راهى براى معرفت خداست، آياتى هم داريم كه نسيان نفس و غفلت از شئون آن را ملازم با فراموش كردنِ خدا شمرده است:

«نَسُوا اللّه‏َ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ؛[1]خدا را فراموش کردند و خدا نفوس خودشان را از يادشان برد».

بدين‌گونه، مى‏توان دريافت كه توجه به نفس با توجه به خدا، نوعي قرابت يا ملازمت دارد، چنان‌كه نسيان و فراموشى نفس با فراموش كردن خدا چنين ملازمه‌اي دارد. روايات بسيارى نيز در همين زمينه از اهل‌بيت عصمت و طهارت ـ كه درود خدا و فرشتگان و پاكان و نيكان بر آنان باد ـ در كتاب‌هاى روايى مضبوط است و به‌ويژه در كلمات قصار امير مؤمنان ـ سلام اللّه‏ و صلواته عليه ـ در غررالحكم آمدى، جمع‏آورى شده است.[2]

بنابراين، يكى از وجوه اهميت شناخت انسان اين است كه به خداشناسى كمك مى‏كند؛ چنان‌كه در روايت شريفه آمده است كه راه شناخت خدا، خودشناسى است: «من عرف نفسه عرف (يا: فقد عرف) ربّه».[3]

2 ـ 6. نبوت و انسان‌شناسي

اعتقاد به اينكه در ميان انسان‌ها كسانى هستند كه به مقام نبوت و رسالت مى‏رسند، يك نوع شناخت انسان است. مى‏دانيم كه به‌هنگام بعثت پيامبران، همواره برخى اين شبهه را مطرح مى‏كردند كه انسان لياقت ندارد به او وحى شود و خدا اگر مى‏خواست با ما