مردم) مى‌دانند. اگر خدا آفريدگار انسانهاست، چرا حقّ دستور دادن و حكم كردن نداشته باشد؟! از سوى ديگر كسانى كه معتقد به وجود خدا هستند، بر اين باورند كه احكام الهى به سود خدا نيست، بلكه در جهت مصالح مردم است، همچنين اين احكام عادلانه و مطابق با ارزشهاى اخلاقى است. پس اگر خدا حكم كند، لزوم اطاعت از آن بدون اشكال است.

اگر خدا كسى را براى اجراى حكم الهى معيّن كند، او حق حاكميت دارد. و حكومت او با اشكالى رو به رو نخواهد شد. حكومت پيامبر(صلى الله عليه وآله) و امامان معصوم(عليهم السلام) با نصب خاص الهى صورت گرفته است و حكومت ولى فقيه در زمان غيبت امام معصوم(عليه السلام) با نصب عامّ از طرف امام معصوم انجام شده است كه خود وى منصوب خداست.

3. ملاك مشروعيت حكومت از ديدگاه اسلام چيست؟

مقدمتاً بايد گفت وقتى مى‌خواهيم مسأله‌اى را از ديدگاه اسلام بررسى كنيم، از آن رو كه اسلام به مذاهب متعدّدى منشعب شده، و مشهورترين آن مذهب شيعه و سنى است، بايد حد اقل ديدگاه اين دو مذهب ارائه گردد. گاه شيعه و سنى در يك مسأله‌ا تفاق نظر دارند، ولى گاه اين دو مذهب از هم جدا مى‌شوند و بالاخره ممكن است حتّى ميان علماى شيعى در يك مسأله وحدت نظر وجود نداشته باشد.

در معيار مشروعيت حكومت، شيعه و سنى متّفقند كه: اگر خدا كسى را براى حكومت تعيين كند، حكومت او مشروعيت دارد و او داراى حق حاكميت است؛ زيرا بر اساس بينش اسلامى همه جهان مِلْك طلْق خداست و همه چيز از آن اوست. هيچ كس حق تصرف در چيزى را ندارد مگر با اجازه خدايى كه مالك حقيقى همه است. حكومت بر انسانها هم در اصل حق خداست و از شؤون ربوبيّت اوست. هيچ كس حق حاكميت بر ديگرى را ندارد مگر آنكه از طرف خداى متعال مأذون باشد؛ يعنى حكومت كسى كه از طرف خدا نصب شده باشد، مشروع است.

يك مصداق از اين حكومت كه مورد قبول شيعه و سنى است ـ حكومت رسول الله(صلى الله عليه وآله) است. همه مسلمانان اتّفاق نظر دارند حكومت رسول الله(صلى الله عليه وآله) به دليل نصب الهى، مشروع بوده است. از نظر اهل تسنن بجز رسول الله كس ديگرى از سوى خداى متعال به حكومت نصب نشده است، ولى شيعيان معتقدند پس از رسول الله(صلى الله عليه وآله) امامان معصوم(عليهم السلام)نيز از سوى خداى متعال