يقينى داشت و تمامى دانشمندان بر اساس روش صحيح آن علم بر آن اتفاق‌‌نظر داشتند، قرائت‌‌پذير نخواهد بود. مسايل ظنى و غيريقينى در هر علم نيز بايد بر اساس روش تحقيق و پژوهش ويژه آن علم، مطالعه و بررسى شود.

مسايل يقينى و غيريقينى دين

دين نيز هر دو دسته مسايل پيش گفته را دارد. هم در زمينه اعتقادات و هم در زمينه احكام، مطالب مسلّم و يقينى در دين داريم كه تا به حال هيچ مسلمانى در آن تشكيك نكرده است. همه مسلمانان از آغاز تا كنون به يكتايى خداوند باور دارند و كسى از آنان به تعدد خدا قايل نشده است. هيچ مسلمانى ـ اعم از شيعه و سنى ـ نگفته است كه نماز صبح سه ركعت است يا نماز را بايد به طرف فلسطين يا امريكا خواند! همه مسلمانان مى‌‌دانند نماز صبح دو ركعت است و به طرف كعبه خوانده مى‌‌شود. هيچ‌‌كس نمى‌‌گويد من قرائت ديگرى از نماز صبح و قبله دارم. اين مسايل دليل يقينى غيرقابل ترديد دارد كه از نظر سند متواتر و از نظر دلالت هم قطعى است و جاى ترديدى در آن وجود ندارد. وجود شهرى به نام مكه براى همه ما يقينى است هرچند خود نديده باشيم. خبر وجود اين شهر متواتر است و جاى شبهه‌‌اى در آن نيست. كسى نمى‌‌تواند بگويد قرائت من اين است كه مكه وجود خارجى ندارد و آنها كه خبر از وجود آن مى‌‌دهند خيال كرده‌‌اند؛ يا بگويد بر حسب قرائت من، منظور از «وجود كعبه در مكه» وجود كاخ سفيد در واشنگتن است!

بنابراين مطلبى كه با دلايل قطعى ثابت شود؛ يعنى بر اساس روش‌‌شناسى مربوط (مثلا در حوزه علوم نقلى، با تكيه بر سند متواتر و دلالت روشن و يا