كسى كه مريض است، به صورت طبيعى به سراغ پزشك مى‌‌رود؛ يا كسى كه مى‌‌خواهد خانه بسازد و نياز به نقشه و طرح ساختمانى دارد، به سراغ مهندس ساختمان مى‌‌رود تا براى او نقشه تهيه كند و چون مراجعه به متخصصين در هر فن و مراجعه جاهل به عالم امرى فطرى و عقلانى است، نيازى به دستورالعمل ندارد و مثلا لازم نيست كه مريض را وادار كنند كه نزد پزشك برود، چون خود او چنين تشخيصى را دارد و براى علاج خود چاره‌‌اى جز مراجعه به پزشك ندارد.

با توجه به آنچه گفتيم، كسانى كه وظايف دينى و احكام شرعى را نمى‌‌دانند، به مقتضاى فطرت و عقل خود سراغ كسانى مى‌‌روند كه در مسايل دينى تخصص دارند و به درجه اجتهاد و فقاهت نايل آمده‌‌اند و از آنان تقليد مى‌‌كنند. پس صرف‌‌نظر از روايات و اجماعى كه در زمينه وجوب تقليد و مراجعه به فقهاء وجود دارد، تقليد از مجتهد و عمل به رساله او، از مصاديق رجوع جاهل به عالم است كه امرى فطرى و مورد پذيرش همه عقلاى عالم است. در نظر عقلا اگر در هر زمينه‌‌اى جاهل به متخصص مراجعه نكرد و در نتيجه به خطا و اشتباه افتاد، سزاوار مذمت است و معذور نمى‌‌باشد.

عقلا كسى را كه رساله مرجع تقليد در اختيارش هست و به آن مراجعه نمى‌‌كند و خودسرانه تكاليف دينى‌‌اش را انجام مى‌‌دهد و در آنها مرتكب خطا و اشتباه مى‌‌شود، نكوهش مى‌‌كنند. اگر كسى به دانشمندان علوم دينى مراجعه نكرد و برخلاف دستورات الهى رفتار كرد، عذرى در پيشگاه خداوند نخواهد داشت. پس مراجعه جاهل به عالم و استفاده از دانش و پيروى او امرى معقول و فطرى است. البته گاهى آن عالم شفاهاً رهنمود مى‌‌دهد و افراد را به راه صواب هدايت مى‌‌كند و گاهى دستورالعمل كتبى ارائه مى‌‌دهد و از اين طريق روش و شيوه‌‌هاى صحيح را فراروى ديگران مى‌‌نهد.

روان‌‌شناسان و جامعه‌‌شناسان درباره اهميت نقش تقليد در زندگى انسان،