نام کتاب : نقش تقليد در زندگي انسان نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 148
زهرا(عليها السلام) تأسّى كنند و مردانمان از على(عليه السلام) الگو بگيرند، بايد توجه داشته باشيم كه فاطمه زهرا بنابر شرايط آن زمان چادر وصلهدار مىپوشيدند و نانشان از آرد جويى تهيه مىشد كه خود در خانه با دستاس تهيه مىكردند. آيا امروزه انتخاب چنين زندگىاى براى زنان ما امكان دارد؟ پس چطور ما ادعا مىكنيم كه بايد از رفتار آن بزرگواران پيروى كرد؟
براى رد مغالطه مذكور و روشن شدن منظور ما از تأسّى به فاطمه زهرا و اميرالمؤمنين(عليهما السلام) و ساير بزرگان دين، يك پاسخى اجمالى و سپس پاسخى تفصيلى ارائه مىدهيم: پاسخ اجمالى عبارت است از اينكه اگر رفتار بزرگان دين حاكى از وجود حكم شرعى بود و ما با مشاهده يا اطلاع از آن رفتار، متوجه شديم كه حاكى از حكم شرعى بوده است مكلّف به تأسّى از آن رفتار هستيم. اما اگر يقين داشتيم كه رفتارى مبتنى بر حكم شرعى نيست و صرفاً ابزارى است، در اينجا تبعيت و تأسّى به آن رفتار لازم نيست. اما در موارد مشتبه و رفتارى كه ما نمىدانيم كه بايد از آنها تأسّى كنيم و يا تأسّى به آنها لازم نيست بايد سراغ دينشناس برويم كه با تحليل زندگى پيشوايان دين و بررسى رفتار آنها، كشف مىكند كه چه بخشى از رفتار آنها دلالت بر حرمت، وجوب و يا استحباب مىكند و چه بخشى از رفتار آنها چنين دلالتى ندارد.
اما پاسخ تفصيلى اين است كه: رفتار بزرگان دين هم داراى شكل، قالب، و هم داراى محتوا و معنا بوده است. شكل آن رفتار ممكن است در زمانهاى مختلف و با تحول شرايط متفاوت گردد و لازم نيست به شكل و قالب رفتار آن بزرگواران پايبند بود. اما روح و معناى رفتار بزرگان دين ثابت است كه ما بايد آن را بشناسيم و به آن پايبند باشيم. مثلاً اگر فاطمه زهرا(عليها السلام) جو دستاس كرده و از اين طريق آرد تهيه مىكردند، شكل و قالب رفتار ايشان استفاده از ابزار ساده آن زمان براى تهيه غذا بوده كه امروزه ديگر موضوعيت ندارد و كسى اين شكل و
نام کتاب : نقش تقليد در زندگي انسان نویسنده : مصباح یزدی، محمد تقی جلد : 1 صفحه : 148