مطالعات عميق و گسترده در معارف و منابع اسلام، شناخت خوبى از اسلام و مبانى و احكام آن بدست آورده بودند. اين قبيل افراد فكر و راه امام را مى‌شناختند و به آن اعتقاد و باور داشتند و واقعاً همان چيزى را مى‌خواستند كه امام به دنبال آن بود. اما شما نگاه كنيد كه اينها چند سال دوام آوردند. در همان يكى، دو سال ابتداى انقلاب اكثر اين افراد را از ما گرفتند. ابتدا ترور مرحوم مطهرى و بعد هم واقعه هفتم تير و هشتم شهريور و قضاياى ديگر، كه طىّ آنها اكثر افرادى را كه انديشه ها و مبانى امام را خوب شناخته و آن را باور داشتند و در پست هاى مهم سياسى و برنامه ريزى كشور ايفاى نقش مى‌كردند، از دست داديم. دشمن با مطالعاتى كه داشت، قبل از آن كه ما اين شخصيت ها و چهره ها را به خوبى بشناسيم، شناسايى كرد و از دست ما گرفت.

از اين افرادى كه نام آنها را بردم و چند نفر معدود ديگر كه بگذريم، همه كسانى كه بعد از جريان هشتم شهريور و دولت شهيد باهنر روى كار آمدند و در پست هاى كليدى و رده هاى اوليه مديريت كشور قرار گرفتند، نه تا اين حد تفكر امام را شناخته بودند و نه از نظر روحى و مايه هاى معنوى آن چنان ساخته شده بوند و با درجات مختلف، كم و بيش متأثر از فرهنگ و تعليمات غربى بودند و از فرهنگ و معارف اسلامى فاصله داشتند و اين فاصله روز به روز و در هر دولتى نسبت به دولت و مسؤولان قبلى بيشتر مى‌شد. اما تا زمانى كه خود حضرت امام حيات داشتند در اثر آن عظمت روحى و سيطره معنوى و ملكوتى كه داشتند و بر همه كشور سايه انداخته بود، افراد كم تر منويات قلبى خودشان را اظهار مى‌كردند و حتى كسانى كه مخالفت هاى اصولى و عميق با راه و تفكر و مبانى امام و اسلام داشتند اصلا زمينه را براى طرح مخالفت خود مساعد نمى‌ديدند و عملا نمى‌توانستد عرض اندامى بكنند و حرفى براى گفتن نداشتند. به هر حال بعد از رحلت امام، طبيعتاً زمينه براى فاصله و دورى از