همكارتان نمى‌توانيد اعتماد كنيد و زندگى از هم پاشيده مى‌شود. به سبب اين ضرر اجتماعى بزرگ و غير قابل جبران است كه دروغ گفتن در اسلام ممنوع گشته و گناهى بزرگ دانسته شده است. بر عكس، راست گفتن موجب جلب اعتماد افراد به يكديگر مى‌شود و مردم مى‌توانند از زندگى اجتماعى بهره ببرند. اگر شاگرد و دانشجو در مدرسه و دانشگاه اعتماد نداشته باشند كه استادشان راست مى‌گويد و كتابشان حقيقت را نوشته، تمامى كلاس هاى مدرسه و دانشگاه و كتاب هاى آنها بى فايده خواهند شد. بنابراين، خوبى و بدىِ راست گويى و دروغ گويى، تابع مصالح و مفاسدى است كه بر آنها مترتب مى‌شود و با قياس آنها به ترتب آن مصالح و مفاسد است كه اسلام راست گويى را خوب و دروغ گويى را بد و ناپسند شمرده است.

نكته‌اى كه بايد اضافه كنيم اين است كه از نظر اسلام، مصالح و مفاسد امور، تنها مربوط به مصالح و مفاسد مادى و دنيايى نيست، بلكه يك سلسله مصالح و مفاسدى نيز وجود دارند كه مربوط به امورى معنوى و زندگى آخرتى انسان هستند. اسلام در خوب و بدهايى كه مقرر داشته، علاوه بر مصالح و مفاسد مادى و دنيايى، مصالح و مفاسد معنوى و آخرتى را نيز مد نظر داشته است.

جمع بندى بحث پلوراليسم

نتيجه بحث در اين قسمت اين است كه معارف دينى، چه در بخش عقايد و چه در بخش احكام و مسائل اخلاقى و ارزشى، تابع واقعيت ها است و در همه اين زمينه ها حقيقت يك چيز بيشتر نيست و دين حق، يكى است و تعدد و تكثربردار نيست. آن چه هم در بخش احكام و ارزش ها احياناً ديده مى‌شود كه حكم آن تغيير مى‌كند و مثلاً راست گفتن، گاهى خوب و گاهى بد تلقى مى‌شود،