گفتار ششم

كمال نهايى انسان و موانع آن

قرب الى الله، كمال نهايى انسان

تا حدى كه خداوند ما را كمك كرد، درباره بعضى از مسايلى كه جنبه مبنايى براى معارف دينى دارند صحبت كرديم و بيشترين بخش مطالب درباره معرفت‌شناسي بود. امروز مي‌خواهيم درباره انسان‌شناسي و جايگاه انسان در نظام هستى و ارتباط او با خالق و معبودش بحث كنيم.

از ديدگاه اسلام، كمال انسان و رسيدن به آرزوهاى نهايى اش، در سايه تقرب به درگاه خداوند متعال به دست مي‌آيد و اين مطلبى است كه با استدلال‌هاى عقلى نيز قابل اثبات است. البته استدلال عقلى به ارائه مقدمات زيادى نياز دارد كه در اين فرصت كوتاه نمي‌توان همه آنها را بيان كرد. بنابراين، فقط به بيان نقلى اكتفا نموده و مسأله را از ديدگاه آيات الهى و سنّت شريف نبوى و ائمه اطهار(عليهم السلام) بيان مي‌كنيم.

اگر نظرى اجمالى به آيات قرآن كريم داشته باشيم، مي‌بينيم كه حتى ناآگاهان به مسايل توحيدى، معرفتى جزمى و ثابت در اين مورد داشته و اعتقاد داشته‌اند كه بايد به درگاه خداوند متعال يا معبودهاى خود تقرّب جويند. به فرموده قرآن كريم، آنها معبودهاى خودشان را مي‌پرستيدند تا به خدا نزديك شوند: مَا نَعْبُدُهُمْ إِلاَّ لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى؛[1] ما آنها را جز براى