نظرى متصف به حقيقت يا عدم آن مي‌شوند. ارزش‌ها متصف به حقيقت يا عدم آن نمي‌شوند؛ زيرا بيان گر احساسات، عواطف و اميال ما هستند.

اين مسأله بسيار مهم است و مبناى بسيارى از بحث‌هاى عميق فلسفى است و نقش اساسى را در تفكرات بشر امروزى به ويژه در مورد مفاهيم دينى ايفا مي‌كند؛ زيرا اكثر قضاياى دينى در زمينه اخلاق، يا قوانين اجتماعى، يا احكام مربوط به خداوند متعال هستند، كه جملگى از سنخ بايدها و نبايدهايند. بنابراين، مسايل عبادى و احكام شرعى در مجموعه ارزش‌ها قرار مي‌گيرند؛ مثل اين كه مي‌گوييم: فلان عمل، خوب است يا واجب يا مستحب است و يا حرام و مكروه است.

پس اگر قايل به اين شديم كه احكام عملى عقل، حقيقت و واقعيتى ندارند و صرفاً بيان گر احساسات، آداب و توافق‌هاى ميان اشخاص و اقوام هستند، در اين صورت هيچ پشتوانه‌اي نداشته و نگاه به احكام دينى، نگاهى ساده انگارانه خواهد بود؛ و از اين جا است كه بحث تساهل و تسامح كه مسأله شايع عصر ماست، مطرح مي‌شود.

تساهل و تسامح در ارزش‌ها

به نظر طرفداران تساهل و تسامح، اصل اين است كه احكام ارزشى، امورى اعتبارى هستند و سزاوار نيست كه در مورد آنها سخت گيرى شود. در هر حال هر قومى يك سرى از افعال و آداب خاص را دارند و آداب و مناسك، قابل مناقشه و مجادله نيستند و سخت گيرى فقط در واقعيات صورت مي‌گيرد كه آن هم در قلمرو علوم تجربى قرار دارد.

اين نظريه را بايد مورد بحث و مناقشه قرار داد و در ادله قايلان به آن دقت كرد و صحت و سقم اين ادله را بررسى نمود. آنها مي‌گويند احكام