الف ـ اعـتبارات لا‌بشرط، بشرط لا و بشرط شيء در معاني. فـرق جنس با مـاده و فـصل با صورت.

   ب ـ تابعيت جنس اعلي نسبت به اسفل در حمل. عدم تقدّم جنسِ جنس و فصلِ جنس بر جنس نسبت به نوع.

   ج ـ رابطه مفاهيم تحتِ نوع با خود نوع.

فصل يازدهم

اين فصل درباره شروط مقدّمات برهان است. به مقاله اوّل فصل دوّم از برهان ارسطو مراجعه شود. ابن سينا(رحمه الله) در اين فصل مطالبي پيرامون معناي اقدميت و اعرفيت نسبت به ما و طبيعت، طبيعت كليه عالم و مقاصد و غايات آن و... آورده است كه در فصل مذكور از برهان ارسطو چنين بحث‌هايي ديده نمي‌شود. وي تنها در مطلعِ كتاب طبيعياتِ خود به طور كوتاه بدين مطلب اشاره نموده، مي‌گويد: ان الطريقة الطبيعية....

   اهم مطالب اين فصل عبارتند از:

   الف ـ اقدميت مقدمات برهان نسبت به نتيجه از حيث زمان، ذات و معرفت ـ صدق، اوّليت و مناسبت مقدمات.

   ب ـ معناي اقدميت و اعرفيت نزد ما و طبيعت و تطبيق اين اوصاف بر جزئيات محسوس، كليات جنسي و طبايع نوعي.

   ج ـ اقدميت و اعرفيت علل بسيط مانند فواعل و غايات نسبت به معاليل خود در طبيعت و اخذ اين علل در برهان.

فصل دوازدهم

اين فصل درباره مبدأ برهان، طبيعت برهان به طور كلي و مسائل جنبي ديگر است و معادل اين مطالب در فصول دوّم، ششم، نهم، دهم و يازدهم از مقاله دوّم برهان ارسطو آمده است.

   اهم موضوعات اين فصل عبارتند از:

   الف ـ قضيه‌اي كه به لحاظ علم مطلق، مبدأ برهان خوانده مي‌شود و قضيه‌اي كه به حسب علم خاصي مبدأ برهان است. به مقاله اوّل فصل دوم از برهان ارسطو مراجعه شود.