بِالتَّقْصيرِ وَشَهِدَ عَلى‏ نَفْسِهِ‏ بِالْإِهْمالِ وَالتَّضْييعِ؛ «خدايا، بخشش پي‌درپي تو مرا از انجام وظيفه شکرگزاري غافل ساخت و ريزش مدام فضلت مرا از شمارش ستايشت عاجز گردانيد و عطاي پيوسته‌ات مرا از ذکر اوصاف ستودني جمالت بازداشته و مرحمت‌هاي پياپي‌ات مرا از نشر و بيان ستودگي‌هايت ناتوان ساخته است، و اينْ مقام کسي است که به نعمت‌هاي بي‌شمار تو معترف است و به ناسپاسي و کوتاهي در شکرگزاري از آنها پرداخته است و بر خود گواهي مي‌دهد که به اهمال و تضييع نعمت‌هايت پرداخته است».

1. ريزش مدام نعمت‌ها و برکات

حضرت اولين عامل غفلت از شکرگزاري از نعمت‌هاي خدا را، از پي هم آمدن و ريزش مدام نعمت‌هاي الاهي معرفي مي‌کنند. يعني وقتي انسان در معرض بهره‌مندي از نعمت‌هاي خدا قرار گرفت و آن نعمت‌ها او را به خود جلب کرد و درصدد رفع نيازمندي‌هاي خود برآمد، توجه او از خالق نعمت‌ها منصرف گشته و به تأمين نيازها و لذت بردن از نعمت‌هايي که در اختيار او قرار گرفته معطوف مي‌گردد. اکنون که بنده درباره شکرگزاري از نعمت‌هاي خداوند سخن مي‌گويم و به تناسب موضوع بحث، به پاره‌اي از نعمت‌هاي خداوند توجه مي‌يابم که چه­بسا در شرايط ديگر از آنها غافل بودم. يکي از آن نعمت‌ها اين مکاني است که در آن از معارف الاهي سخن مي‌گوييم و همچنين اين مجلس و محضر شما عزيزان، نعمت خداست و نيز آنچه ما از اساتيدمان فرا گرفته‌ايم و نيز آنچه از آيات و روايات و کتاب‌هاي علما فرا گرفته‌ايم نعمت‌هاي بزرگ خدا هستند. وسايل صوتي که صداي مرا به گوش شما مي‌رساند نيز نعمت خداست. همچنين فکر، حافظه و زباني که با آن سخن مي‌گويم نعمت‌هاي خدا هستند