ذهن آيد که چون واژة «نظر» به معناي ديدن و نگاه کردن است، واژة «فأبصر» پس از آن زايد است. اما بايد توجه داشت که «فَأبصر» به نگاه فيزيکي و ظاهري که در آن نمود‌هاي اجزاي هستي مشاهده مي‌شوند معطوف نيست، بلکه منظور از آن، نگاه بصيرتي است که پس از برافروخته شدن نور هدايت در دل سالک پديد مي‌آيد؛ نوري که همة حواس را در اختيار مي‌گيرد و همة حواس از مسير آن نور به جريان مي‌افتند؛ نوري که گوش را از شنيدن هر سخني جز سخن حق باز مي‌دارد و چشم را از مشاهدة حرام، بلکه نگاه سطحي به جلوه‌هاي هستي که همچون لمس کوران بر سطح جسم است منع مي‌کند و نگاه انسان را به درک حقيقت و باطن اشيا ‌و مشاهده شکوه و جلال هستي معطوف مي‌دارد.

از آموزه‌هاي قرآن و روايات چنين برمي‌آيد که انسان جز چشم ظاهري، چشم ديگري نيز دارد. همچنان‌که غير از گوش ظاهري گوش ديگري نيز دارد که بِدان حقايق را مي‌شنود و به آنها هدايت مي‌شود. انسان در برخورداري از چشم و گوش ظاهري با ديگر حيوانات مشترک است؛ به گونه‌اي که حتي اين دو عضو در برخي حيوانات از انسان قوي‌تر است. مثلاً چشم عقاب از چشم انسان بسيار تيزبين‌تر است و آن حيوان از فاصله‌هاي دور شکار را به وضوح مي‌بيند، که اين‌گونه ديدن براي ما ممکن نيست. يا برخي از حيوانات صداهاي با فرکانس‌هاي بسيار پايين يا بالا را که شنيدنش براي ما ممکن نيست مي‌شنوند. انسان همچنين حيات حيواني دارد که منشأ رشد، رفتار و حرکات و گسترش نسل است و از اين جهت نيز با ديگر حيوانات مشترک است. پس داشتن حيات حيواني و اعضا و جوارح و آثاري که بر آنها مترتب مي‌شود، امتيازي براي انسان به شمار نمي‌آيد؛ زيرا برخي حيوانات در اين جهات از انسان برترند. ملاک امتياز انسان برخورداري از حيات انساني است که خداوند بندگان لايق و مؤمن خويش را از آن برخوردار ساخته و آنان با داشتن اين حيات مبارک و الاهي، همة استعدا‌دها و