فَلاَ تَعْتَبِرُوا الرِّضَى وَالسُّخْطَ بِالْمَالِ وَالْوَلَدِ، جَهْلا بِمَوَاقِعِ الْفِتْنَةِ وَالاِْخْتِبَارِ فِي مَواضِعِ الغِنى و الإقتارِ[1]، فَقَدْ قَالَ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى: «أَيَحْسَبُونَ أَنَّما نُمِدُّهُمْ بِهِ مِنْ مال وَبَنِينَ * نُسارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْراتِ بَلْ لا يَشْعُرُونَ»؛[2] بنابراين شما به لحاظ ناآگاهى از موقعيتهاى ويژه آزمون الاهى، و بىاطلاعى از جايگاه خاص توانگرى و تنگدستى در آزمايشهاى حقتعالى، (هيچگاه) داشتنِ مال و فرزند را ميزان و ملاك خشنودى و ناخشنودى خداوند به حساب نياوريد؛ زيرا خداى تعالى فرموده است: آيا اينان مىپندارند مال و فرزندانى كه به آنها عطا كرديم، درصدد تسريع در فراهم نمودن نيكىها براى آنها هستيم؟ نه، چنين نيست و آنان (حقيقت مطلب را) درك نمىكنند.
خداوند متعال در آيات فراوان ديگرى بر اين پندار غلطْ خط بطلان كشيده و اعطاى ثروت و مكنت را ملاك محبوبيت صاحبان آن نمىداند: «فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَلا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَهُمْ كافِرُونَ».[3]
آزمون مستكبران و مستضعفان به وسيله يكديگر
فَإِنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ يَخْتَبِرُ عِبَادَهُ الْمُسْتَكْبِرِينَ فِي أَنْفُسِهِمْ بِأَوْلِيَائِهِ الْمُسْتَضْعَفِينَ فِي أَعْيُنِهِمْ؛ خداوند بندگان تكبرپيشهاى كه خود را
[1] در بعضى نسخهها «في موضِع الغنى و الاقتدار» ديده مىشود. «إقتار» هم در مقابل غِنى به معناى تنگدستى است. [2] مؤمنون (23)، 55ـ56. [3] توبه (9)، 55، (شبيه 85). از دارايىها و فرزندان آنان تعجب منم؛ چراكه خدا مىخواهد بدين وسيله در زندگانى دنيا آنها را شكنجه دهد، و (سرانجام) در حال كفر جانشان بيرون آيد.