نصيب كسى نمى‌شود و حساب و كتاب دارد. خلاصه اين‌كه بايد بحث‌ها را از هم تفكيك كرد. نمى‌شود فقط به دعا تكيه كنيم و در پى اين باشيم كه با صرف دعا كردن به مقصد برسيم و كارمان درست شود. علاوه بر دعا كارهاى ديگرى نيز لازم است كه در اختيار خود ما است و بايد از تلاش براى انجام آنها فروگذار نكنيم، و در عين حال بايد پيوسته از خداى متعال مدد بجوييم و طلب توفيق نماييم.

راز كور و كر شدن آدمى

آنچه كه كم و بيش از آيات و روايات استفاده مى‌شود و تجارب بشرى نيز آن را تأييد مى‌كند اين است كه اختلاف حالات ما در برخورد با آيات الهى و مواعظ و سخنان حكيمانه، به اعمال گذشته‌مان بستگى دارد. امروزه اين مطلب در روان‌شناسى به اثبات رسيده كه انسان هرچه را كه بيشتر دوست داشته باشد بيشتر به آن توجه مى‌كند و ابزارهاى حسى او مانند چشم و گوش بيشتر در خدمت ادراك آن قرار مى‌گيرند. از سوى ديگر نيز اگر آدمى به چيزى علاقه نداشته باشد، به صورت ناخودآگاه توجهش به آن چيز كمتر است و كمتر در حيطه ادراك او واقع مى‌شود. در اين زمينه آزمايش‌هاى فراوان و مختلفى انجام گرفته كه بيان همه آنها نه در حوزه اطلاعات و تخصص بنده است و نه فرصت بحث ما اقتضاى آن را دارد. براى مثال، يك صحنه و منظره واحد را در مدت زمانى محدود و يكسان در رؤيت دو نفر قرار مى‌دهند و سپس از آنان مى‌خواهند كه آن را توصيف كنند. آزمايش‌ها نشان مى‌دهد تفاوت آشكارى در توصيف صحنه‌هايى كه مورد علاقه يكى از دو طرف بوده است وجود دارد. در اين‌گونه موارد، كسى كه علاقه به آن صحنه داشته آن را با جزئيات بسيار ريز به خاطر سپرده و توصيف كرده، در حالى كه آن ديگرى هيچ يك از آن جزئيات را به خاطر نياورده است. شايد براى خود ما پيش آمده باشد كه پس از خروج از مجلسى، وقتى از كسى كه درست كنار ما نشسته بوده سؤال كرده‌اند، هرچه تلاش كرده‌ايم، نتوانسته‌ايم به خاطر بياوريم كه او چه كسى بوده است!

اين‌كه ما وقتى قرآن تلاوت مى‌شود يا خودمان آن را تلاوت مى‌كنيم از حقايق آن