قواعد فقه - محقق داماد‌، سيد مصطفى

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 1 صفحه : 1

جلد اول
مقدمه
1. نگارش قواعد فقه، در ادبيات اسلامى، امر تازه‌اى نيست و سابقه‌اى ديرينه دارد، ولى به صورت كاربردى و عملى به گونه‌اى كه براى دانش‌پژوهان حقوق اسلامى مايل به دستيابى به مبانى قوانين مدنى ايران كارساز باشد، بسيار اندك است.
اهتمام نگارنده اين سطور آن بوده كه اين خواسته را برآورده كند.
2. نظم آثار فقهى و تبويب آن‌ها بى‌شك در زمان خود كاملا واجد خصيصه‌اى منطقى بوده، ولى ناگفته پيدا است كه در مقام مقايسه، با مقوله‌ها و تأسيس‌هاى حقوقى معاصر چندان هماهنگى ندارد. آنچه در نگارش اين مجموعه مورد توجه اصلى نگارنده بوده، تنظيم قواعد فقهى بر اساس نظام حقوقى رايج و قابل تطبيق با نظم حقوقى جهانى است. لذا قواعد فقه در قالب قواعد فقه مدنى، قضايى، جزايى و سياسى بخش‌بندى گرديده است.
3. اكثر بخش‌هاى اين مجموعه سال‌ها پيش تأليف و بارها تجديد چاپ شده، ولى اين بار با بازنگرى و افزايش كمى و كيفى چاپ مى‌گردد و به صورتى نسبتا جديد در اختيار اهل دانش قرار مى‌گيرد.
4. از دست‌اندركاران مركز نشر علوم اسلامى به ويژه آقاى حسن آبورزيده كه براى چاپ مكرّر و نشر اين مجموعه مشتاقانه تلاش كرده‌اند سپاسگزارم و از خداوند متعال دوام توفيقات آنان را در اعتلاى فرهنگ اسلامى مسألت دارم.
سيد مصطفى محقق داماد‌
تهران، پاييز 1382‌
1 كليات
1. اركان علوم
تمام علوم سه ركن اساسى دارند كه اهل فن از آن‌ها به «اجزاى علوم» تعبير مى‌كنند و عبارتند از: موضوع، مبادى و مسائل.
الف) موضوع: موضوع هر علم، چيزى است كه در آن از عوارض ذاتى آن بحث مى‌شود و مطالب علمى، در اطراف آن، نفى و اثبات مى‌گردد. مثلا در علم حساب، تمام مطالب، از قبيل جمع، تفريق، ضرب و تقسيم در مورد عدد است و يا در علم پزشكى، تمام مطالب مربوط به بدن انسان است و لذا در علم حساب، عدد و در علم پزشكى، بدن آدمى موضوع محسوب مى‌گردد.
ب) مبادى: مبادى علم به طور اجمال عبارت است از تعريفات و تصديقاتى كه قبل از ورود به هر علم در مورد موضوعات و محمولات آن علم به عمل مى‌آيد و براى آگاهى و شناخت دانش‌پژوه مفيد و لازم است، به نحوى كه بدون تصور و تصديق آن‌ها ورود به آن علم شايسته نيست.
ج) مسائل: مسائل هر علم در تمام قلمرو آن علم، مطلوب و مورد نظر جويندگان آن است. در اصطلاح اهل منطق، مسائل را به خاطر آن كه منظور و هدف نهايى پژوهندگان است، «مطالب» ناميده‌اند.
2. اركان علم فقه
علم فقه از داشتن سه ركن اساسى فوق مستثنا نيست و مانند ساير دانش‌ها داراى اجزاى سه‌گانه زير است:
الف) موضوع: در علم فقه در مورد احكام پنج‌گانه تكليفى (وجوب، استحباب،

نام کتاب : قواعد فقه نویسنده : محقق داماد‌، سيد مصطفى جلد : 1 صفحه : 1

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست