مسأله 114- اگر ميّت مالى نداشته باشد، استيجار حج بر ورثه واجب نيست.

مسأله 115- كسى كه حج بر او مستقر شده، و تمكّن از انجام آن دارد، نمى‌تواند قبل از آنكه براى خود حج انجام دهد، از جانب ديگرى حج بجاى آورد (تبرّعى و يا اجاره‌اى)، و نيز جايز نيست كه حج استحبابى انجام دهد، و در صورت تخلّف، در صحّت آن اشكال است، پس احتياط ترك نشود، چه عالم به استقرار حج بر خودش باشد، و يا علم به استقرار نداشته باشد. ولى اگر تمكّن از انجام حج براى خود ندارد، اشكالى در صحّت حج او از جانب ديگرى، و يا حج استحبابى او نيست، و اگر پس از آنكه اجير شد تمكّن از انجام حج براى خود پيدا كرد، كشف از بطلان اجاره او مى كند، مگر آنكه اين تمكّن به سبب اجاره حاصل شده باشد.

مسأله 116- اگر غير از حجّة الاسلام، حجّ واجب ديگرى مثل حج نذرى بر عهده او باشد، در صورتى كه وجوب آن فورى باشد (از اين جهت كه نمى‌تواند در آن سال اجير ديگرى شود)، حكم حجّة الاسلام را دارد، ولى اگر تخلّف كرد، و از جانب ديگرى حج بجا آورد، بعيد نيست كه حج او صحيح باشد، اگر چه به جهت ترك واجب فورى گناه كرده است.

• ترجمه نوع 1
• ترجمه نوع 2
• ترجمه نوع 3