نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 11
فصل 25 ( 1 ) موضوع در حرکت کمیه
این فصل تتمه قسمتی از فصل پیش است ، چون بحث در حرکت جوهریه و
ایرادهای شیخ بر حرکت جوهریه بود . یکی از آن ایرادها این بود که اگر
حرکت در جوهر واقع بشود ، موضوعی که از اول حرکت تا آخر باقی باشد وجود
نخواهد داشت و حرکت بلا موضوع باقی خواهد بود . و چون محال است که
حرکت موضوع باقی نداشته باشد ، پس حرکت در جوهر محال است . این مطلبی
که شیخ میگوید مبتنی بر یک سلسله اصولی است که قبلا ذکر شده است :
یکی اینکه حرکت نیازمند به موضوع است . سابقا فصلی در این زمینه
داشتیم و خود مرحوم آخوند هم این مطلب را قبول کرد که حرکت نیازمند به
موضوع یا به تعبیر دیگر به " مابه " است . در آنجا اگر چه مرحوم آخوند
زیاد توضیح نداده بود ، ولی ما در آنجا چند ملاک و چند راه برای احتیاج
حرکت به موضوع ذکر کردیم ، ولی اینجا مسأله یک علاوه دارد و آن اینکه
حرکت نیازمند به موضوع باقی و مستمر است . صرف اینکه بگوییم حرکت
نیازمند به موضوع است برای شیخ کافی نیست . شیخ که میخواهد برهان بر
نفی حرکت در جوهر اقامه کند ، بر این
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 11