نام کتاب : شرح الاحوال من البدايه الي المآل نویسنده : الآراني، الملا علي جلد : 1 صفحه : 452
آرميد . آرانى ، از دانشمندان مبرّز و سختكوش قرن سيزدهم است . او تحصيلاتش را نزد استادان عصر خود تكميل نمود و بخش عمده تحصيلاتش در نزد علاّمه دوران ، حكيم و فقيه و عارف مشهور ، ملاّ احمد نراقى بوده و از او اجازه روايت دريافت نموده است و نراقى ، مراجعات فقهى خود را به آرانى ارجاع مى داده است . ملاّ على آرانى ، نويسنده اى پُر تلاش بوده و آثار وى حدود سى رساله در موضوعات : صرف و نحو ، فقه و اصول ، دعا ، تاريخ ، شعر و ساير موضوعات متفرّقه را شامل مى شود . تأليفات وى به ترتيب تاريخ تأليف ، به شرح زير است : 1 . الجواهر السنية في شرح العوامل المحسنية كه مؤلف آن را در سال 1209ق ، تأليف نموده و نسخه اى از آن در كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، به شماره 5865 موجود است . 2 . معين المبتدى در نحو ، تأليف سال 1213ق . 3 . ينابيع الأصول كه شرحى است بر كتاب عين الأصول ملاّ احمد نراقى [1] و در نجف اشرف تأليف شده است . 4 . العجالة الحائرية ، درباره تحقيق در فرق ميان لفظ مشترك و مرتَجَل و مجاز و حقيقت . اين كتاب در الذريعة (ج 15 ، ص221) معرّفى شده است . 5 . قالعة الشبهة ، تأليف شده در نجف اشرف ، درباره نجاست
[1] الذريعة ، ج 15 ، ص 67 .[2] الذريعة ، ج21 ، ص385 .[3] همان ، ج22 ، ص354 .[4] همان ، ج8 ، ص91 .[5] همان ، ج21 ، ص151 .[6] همان ، ج4 ، ص424 .[7] فصل نامه وقف ، ميراث جاويدان ، ش 4 ، ص 61 .[8] الذريعة ، ج 5 ، ص 51 .[9] اين نسخه عكسى به التفات و عنايت استاد گران قدر عبدالحسين حائرى ، رئيس سابق كتاب خانه مجلس شوراى اسلامى به دست ما رسيد كه در همين جا از بزرگوارى آن استاد فرزانه تقدير و تشكّر مى گردد .
نام کتاب : شرح الاحوال من البدايه الي المآل نویسنده : الآراني، الملا علي جلد : 1 صفحه : 452