مباحث اصلى [ تقسيم اصول دوره هاى فقه به دو دوره ] اصول دوره هاى فقه [ تشريع و تفريع ] احكام فقهى ، بدان معنى كه در فن « تاريخ ادوار فقه » بحث از آنها منظور مىباشد بطور طبيعى ، دو مرحله پيدا كرده است :
نخست بطور تدرج ، حكمى پس از حكمى ديگر صدور يافته و از آن پس كه اصول احكام صادر و تا حدى جمع گشته ، به استنباط و تفقه احكام و تكاليف يعنى تفريع بر آن اصول كلى اولى نوبه رسيده است .
پس دوره هاى اصلى يا اصول دوره هاى تاريخى فقه ( احكام و تكاليف ) از دو دوره بيشتر نيست بدين قرار :
1 - دورهء تشريع يا دور صدور احكام .
2 - دورهء تفريع يا دور استخراج و استنباط احكام .
اين تقسيمى است كه ، به قسمت اوليه ، براى ادوار فقه مىباشد . تقسيماتى ديگر كه براى هر يك از اين دوره ها پيش آيد در حقيقت تقسيم به قسمت ثانوى مىباشد و در طول دور صدور و استنباط قرار مىگيرد نه در عرض آنها .
[ وقوع تفقه در دورهء تشريع ] در اينجا شايسته است متذكر باشيم كه چنان كه در تاريخ عمومى ، پس از تقسيم ازمنهء حيات و ترقى بشر به اعصار و عهود چهارگانه اش ، گفته شده كه تحقق آن عهود