4- نحوه استفاده از فرهنگ:

چنانكه پيش از اين گفتيم نويسنده براى اصطلاحات عربى معادل‌هاى فرانسه و انگليسى و لاتين آنها را ذكر كرده است. ما نيز چنانكه شرح آن گذشت، يك معادل فارسى براى هر واژه آورده‌ايم. به اين ترتيب خواننده در مقابل هر اصطلاح فارسى كه در اين كتاب آمده معادل عربى و فرانسه و انگليسى و لاتين آنها را نيز مى‌تواند مشاهده كند. نحوه يافتن واژه‌ها به شرح زير است:

الف- واژه‌هاى عربى‌ به ترتيب حروف الفباى عربى (كه همان ترتيب الفباى فارسى است) مطابق تنظيم متن اصلى، در كتاب آمده است. بنا بر اين در مورد واژه‌هاى عربى نيازى به فهرست نيست و خواننده بايد با رجوع به متن كتاب واژه مورد نظر را بيابد.

براى يافتن واژه‌هاى غير عربى (چه فارسى چه انگليسى يا فرانسه) خواننده بايد به فهرست‌هايى كه در ابتداى كتاب آمده مراجعه كند. در آغاز كتاب دو فهرست براى واژه‌ها تنظيم شده: يكى به ترتيب الفباى فارسى براى يافتن واژه‌هاى فارسى و ديگرى به ترتيب الفباى لاتين براى يافتن واژه‌هاى فرانسه و انگليسى. هر دو فهرست در چهار ستون تنظيم شده كه به ترتيب از راست به چپ عبارت است از عربى- فارسى- انگليسى- فرانسه، حال اگر خواننده مثلا واژه فارسى «روان درمانى» را بخواهد بايد به فهرست واژه‌ها به ترتيب الفباى فارسى رجوع كند. اين واژه را زير حرف «ر» خواهد يافت كه در مقابل آن در ستون واژه‌هاى عربى لفظ « (علاج) النفسى» آمده است و اين لفظ عربى را در متن كتاب زير حرف «ن» خواهد يافت كه در آنجا ذيل كلمه «نفس» شرح واژه «روان درمانى» آمده است.

ب- واژه‌هاى انگليسى‌ براى يافتن واژه‌هاى فرانسه يا انگليسى نيز بايد به همين ترتيب عمل كند.

مثلا اگر واژه انگليسى «defect را بخواهد بايد به فهرست واژه‌ها به ترتيب حروف الفباى لاتين رجوع كند كه اين واژه در اين فهرست زير حرف «I آمده است و در همان جا در ستون عربى در مقابل آن لفظ «نقص» ذكر شده كه بايد واژه «نقص» را در متن كتاب زير حروف «ن» بيابد و شرح واژه «defect را در آنجا بخواند. البته تنظيم اين فهرست بر اساس هجاى فرانسه است زيرا نويسنده واژه‌هاى فرانسه را مقدم بر انگليسى آورده است و اگر در جايى يكى از آنها را حذف كرده انگليسى را حذف كرده است. نظر به قرابت اكثر واژه‌هاى انگليسى و فرانسوى براى واژه‌هاى انگليسى فهرست جداگانه تدوين نشد.

واژه‌هاى لاتين را در فهرست نياورده‌ايم زيرا: اولا نويسنده براى تمام واژه‌ها معادل لاتين ذكر نكرده و براى بعضى واژه‌ها به جاى لاتين معادل يونانى آن را آورده و در بعضى ديگر به ذكر معادل فرانسه و انگليسى اكتفا كرده است.

ضمنا نويسنده بعضى از واژه‌هاى انگليسى يا فرانسه را به نحوى غير از آنچه در فارسى رايج است انتخاب كرده است مثلا واژه‌sistem را در ترجمه مذهب آورده است و ما براى رعايت مناسبت واژه «روش» را در ترجمه آن آورده‌ايم كه البته در فارسى‌Sistem را به دستگاه يا نظام ترجمه مى‌كنيم نه روش و از اين قبيل است واژه‌emotion كه در كتاب به هيجان ترجمه شده و به اين مناسبت «انگيختن» را در ترجمه آن آورده‌ايم.

در پايان لازم مى‌دانم از دوست و فاضل گرامى آقاى بهاء الدين خرمشاهى كه دريافتن بعضى‌